Ngoại trưởng Mỹ: Pháp luật là chìa khóa giải quyết tranh chấp Biển Đông

Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry nói rằng việc giải quyết những vụ tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông đòi hỏi sự tôn trọng luật pháp quốc tế.
VOA-14.08.2014

Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry nói rằng việc giải quyết những vụ tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông đòi hỏi sự tôn trọng luật pháp quốc tế và các nước liên quan chớ nên tìm cách hăm dọa nhau. Theo tường thuật của thông tín viên Scott Stearns của đài VOA, nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ đã phát biểu như vậy tại Hawaii sau khi kết thúc chuyến công du một tuần ở Á châu.

Ngoại trưởng Kerry nói rằng quyền khai thác khoáng sản và thủy sản ở Biển Đông nêu bật những vấn đề có tính chất cơ bản hơn về chủ quyền và quyền tự do hàng hải.

"Như quí vị đã biết vấn đề này không chỉ giới hạn trong các yêu sách chủ quyền đối với các hòn đảo, các đảo san hô, các đảo đá và những quyền lợi kinh tế phát sinh từ những yêu sách đó. Nó liên hệ tới vấn đề là chúng ta có thể chỉ dựa vào sức mạnh hay không, hay là cần phải dựa vào những qui tắc, qui phạm toàn cầu và pháp trị và luật pháp quốc tế."

Biển Đông là nơi lực lượng tuần duyên Trung Quốc nhiều lần đụng độ với các tàu bè của Việt Nam và Philippines.
Biển Đông là một trong những hải lộ nhộn nhịp nhất trên thế giới và là nơi mà lực lượng tuần duyên Trung Quốc đã nhiều lần đụng độ với các tàu bè của Việt Nam và Philippines. Indonesia, Brunei, Malaysia và Đài Loan cũng có những yêu sách chủ quyền chống lấn nhau ở vùng biển này.
Ngoại trưởng Kerry cho biết một mối quan hệ có tính chất xây dựng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc sẽ góp phần mang lại ổn định cho Biển Đông.
"Tổng thống Obama đã nói rất rõ là Hoa Kỳ hoan nghênh sự trỗi dậy của một nước Trung Quốc hòa bình, thịnh vượng và ổn định – một nước nắm giữa một vai trò có trách nhiệm ở Á châu và trên thế giới, và ủng hộ những qui tắc và qui phạm về các vấn đề an ninh và kinh tế."

Ông Kerry nói rằng Washington muốn tránh điều mà ông gọi là “cái bẫy của sự đối địch chiến lược” với Trung Quốc.

Nhưng theo ông Michael Auslin, một nhà phân tích của Viện Doanh nghiệp Hoa Kỳ, cuối tuần qua Trung Quốc đã ngăn chận những nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm đóng băng những hành động khiêu khích ở Biển Đông, gây phương hại thêm cho chiến lược xoay trục Á châu của Mỹ.

"Hãy nhìn vào cách thức mà tình hình trên biển ở Á châu đã thay đổi. Hãy nhìn vào sự cưỡng ép mỗi ngày một tăng của Trung Quốc tới mức độ xâm lăng vào thời điểm này. Chúng ta đã chẳng làm gì hết. Thế mà lúc nào chúng ta cũng nói là chúng ta xem chiến lược xoay trục là rất quan trọng. Tôi nghĩ rằng mọi người không ai hiểu được tại sao lại như vậy."

Giáo sư Hillary Mann Leverett của Đại học American University ở Washington cho biết trong lúc Philippines và Việt Nam mong đợi sự giúp đỡ của Mỹ, Trung Quốc đang chèn ép các nước đồng minh của Mỹ tới mức mà Bắc Kinh tin là Washington sẽ bộc lộ sự yếu kém của chính sách Á châu của mình qua việc không giúp đỡ cho các nước này. Bà nói thêm như sau về chiến lược mà Bắc Kinh đang theo đuổi.

"Đó là một chiến lược có trọng tâm rõ rệt và kiên quyết. Nó dựa trên giả thiết là Hoa Kỳ sẽ không đưa những nguồn lực quân sự của mình tới Biển Đông để đánh nhau với Trung Quốc vì những vấn đề mà nước Mỹ không thật sự quan tâm."

Mối lo ngại về chính sách của Mỹ trong vài năm qua đã thúc đẩy Nga và Trung Quốc xích lại gần nhau hơn.

Giáo sư Leverett cho rằng sự suy nghĩ như vậy gây tổn hại cho Washington vào một thời điểm mà Bắc Kinh và Moscow nhận thấy họ có một mục tiêu chung.

"Mối lo ngại về chính sách của Mỹ trong vài năm qua đã thúc đẩy Nga và Trung Quốc xích lại gần nhau hơn, đặc biệt là kể từ khi cuộc nổi dậy Mùa Xuân Ả Rập bắt đầu, về vấn đề Libya, về vấn đề Syria."

Chúng ta đã thấy họ xích lại mỗi ngày một gần nhau hơn, đặc biệt là đối với các vấn đề liên quan tới dầu lửa và khí đốt.

Ngoại trưởng Kerry cho biết chính quyền Obama đang ra sức nâng cao các tiêu chuẩn thương mại và đầu tư ở Á châu, vì theo ông, quyền lợi quốc gia được thăng tiến nhờ các nhà kinh doanh và những doanh nghiệp hoạt động với tinh thần trách nhiệm, chứ không phải chỉ nhờ binh lính hay các nhà ngoại giao.