(Reuters)- Các sĩ quan Đồng Minh hôm nay nói rằng người ta đã tìm thấy xác ba người lính Bắc Việt ở Huế bị xiềng vào một súng trung liên và bị để mặc cho bảo vệ vị trí của họ đến chết.
Ba người bị xiềng quanh mắt cá vào một báng súng trung liên nhẹ do Trung Cộng chế tạo. Họ giữ vị trí của họ cùng với những địch quân khác trong hai ngày ở một trường học cho đến lúc họ bị tiểu đoàn Năm Thủy Quân Lục Chiến Nam Việt tiêu diệt.
Các sĩ quan Đồng Minh nói những người bị xiềng này đều là binh nhì. Họ đi chân không và xác họ đầy những lỗ đạn.
"Họ đều là những người nhỏ con cỡ như tôi," người lính Thủy Quân Lục Chiến Nam Việt cao chỉ một mét rưỡi nói.
Thiếu tá Paul Carlsen ở San Clemente, tiểu bang California, cố vấn với những người lính Thủy Quân Lục Chiến Nam Việt, nói dây xích xiềng những người này vào súng của họ là giống như loại dây xích lớn dùng để xích chó và có những mắt xích dày độ một phân ba.
Súng trung liên này có băng đạn tròn một người có thể sử dụng thường được quân Bắc Việt và Việt Cộng dùng đến. Họ có ý định rõ ràng là sau khi người đầu tiên bị giết chết hai người kia sẽ sử dụng súng cho đến lúc tất cả ba người đều chết.
Nguồn: Báo The New York Times số ra ngày 17 tháng Hai, 1968. Nguyên tác tựa đề tiếng Anh: "3 Dead Enermy Soldiers Reported Chained to Gun". Tựa đề tiếng Việt của người dịch.
VNCH-Ngọc Trương (Danlambao) - Chỉ còn hai tuần nữa là Tết, Tết Mậu Tuất 2018 rơi vào tháng hai, 2018. Năm mươi năm trước, ngày 30 tháng giêng 1968, CS Bắc Việt và VC ở các địa phương miền Nam Việt Nam đồng loạt tấn công trong ngày Tết, vi phạm hưu chiến, hy vọng tạo sự bất ngờ hòng xâm chiếm và lật đổ chính phủ VNCH.
CS được học tập tuyên truyền: miền Nam rất nghèo nàn và yếu kém về quân sự. Khi tổng tấn công, dân miền Nam sẽ "nổi dậy" ủng hộ. Trong quân đội VNCH, binh sĩ sẽ "đảo ngũ" nổi lên bắt và giết các sĩ quan, cấp chỉ huy...
Chiến sự xây ra, quân CS mới biết rõ: dân miền Nam không ưa CS, dân chúng bỏ chạy về phía quân lực VNCH.
Tàn sát ở miền Trung, nhất là ở Huế là tội ác của Hồ Chí Minh và bè lũ Hà Nội không thể che giấu được.
Xin bạn đọc cùng tôi dành một chút thời gian để tưởng niệm các chiến sĩ QLVNCH, đồng bào đã bỏ mình trong trận chiến này.
Bài dịch dưới đây là quan điểm của một nhà văn, nhà báo ngoại quốc, không hẳn giống như quan điểm của người Việt. Xin nêu lên, để bạn đọc tham khảo.
Chúng tôi muốn biết: Tổng tấn công Tết trong chiến tranh Việt Nam - ai thắng
Heather Fishel, cây viết tự do cộng tác với nhiều tạp chí khác nhau, tác giả viết về những đề tài vừa mang tính cách thông tin, vừa được độc giả quan tâm.
Bài viết về chiến cuộc Tết Mậu thân 1968, đăng trên War history online.
Xin cống hiến bạn đọc cái nhìn từ bên ngoài Việt Nam.
Vào giờ cuối buổi chiều tối ngày 30 tháng 1 năm 1968, năm mới đã bắt đầu. Hàng năm, Tết được hoan hỷ đón chào, không phải chỉ đơn thuần một năm mới, mà còn báo hiệu sự khởi đầu mới mẻ cho người dân Việt.
Khi lính tráng đổ xô về các doanh trại của Mỹ, bom và tiếng súng nổ như mưa trút xuống tòa Đại sứ Hoa Kỳ, vô số lính bị bắt hoặc bị bắn hạ, cuộc tấn công Tết Mậu Thân vào chiều tối ngày đó báo hiệu chiến cuộc ở Việt Nam đã chuyển hướng.
Quân đội, cảnh sát chiến đấu trên đường phố 1968.
Cho đến nay, tấn công Tết Nguyên đán đầu năm 1968 được coi là một trong những nỗ lực quân sự lớn nhất của chiến tranh Việt Nam, Việt cộng và Bắc Việt cầm đầu thành công cuộc tấn công bất ngờ.
Thời kỳ chiến tranh Việt Nam gây nhiều tranh luận đáng kinh ngạc trong lịch sử Mỹ và Việt Nam, cuộc chiến Tết Mậu Thân chỉ tạo thêm phức tạp cho câu chuyện và thời điểm của chiến tranh.
Mãi đến ngày nay, vẫn còn tranh luận về việc quân đội nào thực sự đã thắng trong cuộc tổng tấn công, phía nào nắm quyền kiểm soát khi không còn yếu tố bất ngờ.
Ai giành được danh hiệu chiến thắng sau cùng cuộc tổng công kích Tết Mậu Thân?
Bắc Việt có đo lường được những thiệt hại và phá hoại như họ mong muốn?
Hay quân đội Hoa Kỳ và Nam Việt Nam đánh giá rằng đã chiến thắng?
Các địa điểm CS tấn công lúc Tết Mậu thân 1968.
Cuộc tấn công khi Tết bắt đầu, nỗ lực quân sự đã kéo dài quá khỏi một đêm. Khởi đầu với một loạt tấn công bất ngờ, quân Bắc Việt thảo kế hoạch và phát động cuộc tấn công đại quy mô.
Tình thế bất lợi và nguy hại xảy ra lẹ làng: khi cuộc tấn công toàn lực bắt đầu vào sáng ngày 31 tháng 1, Hoa Kỳ và Nam Việt Nam không thành lập được một tuyến phòng vệ rộng rãi, Bắc Việt tung 80.000 quân vào hơn 100 thị trấn. Bối rối vì bị tấn công bất ngờ, lực lượng chống cộng mất ngay kiểm soát ở một số địa phương và thành phố quan trọng.
Yếu tố bất ngờ đạt lợi thế lớn, quân Bắc Việt tấn công không ai biết trước và cũng không được báo động trước, chúng tự do gây thiệt hại lớn và khủng bố nghiêm trọng trước khi đối thủ kịp đối phó.
Chỉ trong vòng vài giờ, Việt Cộng đã vây hãm các cứ điểm phòng vệ quan trọng ở miền Nam - lúc đó an ninh phòng thủ rất yếu ớt.
Dân chúng bỏ chạy ra khỏi khu vực giao tranh.
Tuy nhiên, cuộc tổng công kích không đạt hiệu quả; mặc dù cuộc tấn công khởi đầu kéo dài sáu giờ, nhưng cuối cùng tỏ ra không hữu hiệu về lợi thế quân sự trong phạm vi rộng lớn của chiến tranh của Việt Nam.
Thay vào đó, quân Bắc Việt và giới cầm đầu của chúng phát giác ra rằng tấn công mạnh mẽ, bất ngờ lại là dấu hiệu của thảm họa sắp xảy ra vào những tháng sau đó.
Dù quân đội Hoa Kỳ và Nam Việt Nam tạm thời bị choáng váng trong tình trạng bất động, nhưng không dễ bị đánh bại như nhiều người tin.
Trên thực tế, những tổn thất rất ngắn ngủi - trong vài ngày, hai đồng minh đã tái phối trí và trả đũa cuộc tấn công bất ngờ này.
Ngay sau đó, quân Mỹ và quân đội miền Nam Việt Nam giành lại kiểm soát các thành phố bị mất. Hai quân đội này nhanh chóng khai triển chiến thuật phòng thủ, chống trả lại quân Bắc Việt và gây nhiều thương vong cho đối phương.
Trong suốt hai tháng tiếp theo, được coi là một phần của chiến dịch tấn công Tết Mậu Thân, Bắc Việt đã bị tước bỏ tất cả những gì họ chiếm được trong những giờ đầu tiên của ngày 30 tháng Giêng.
Khi kết thúc chiến dịch Mậu thân, quân Bắc Việt đã bị đánh bật ra khỏi các trọng điểm quân sự ở miền Nam, không còn giữ được những vị trí then chốt chúng đã xâm chiếm lúc đầu.
Việt cộng bị bắn hạ.
Tuy thế, không phải lúc nào mọi việc cũng suôn sẻ, dù lực lượng Hoa Kỳ và Nam Việt Nam đã tái chiếm mọi cứ điểm bị Bắc Việt tấn công trước đó, những ai ở hải ngoại xa xôi nghe hoặc xem (radio/tv) phóng sự đều không biết rằng các lực lượng nói trên đạt được thành công- khán/thính giả không nghe/thấy để biết rằng dù với những tổn thất trước đó, các lực lượng chiến đấu đã tái chiếm nhanh chóng như thế nào.
Thay vào đó, truyền thông ở Hoa Kỳ chỉ nói về thành công của quân Bắc Việt, chiếu lại cảnh doanh trại bị cháy, sự đổ nát ở các thành phố, và tòa đại sứ Hoa kỳ bị tàn phá. Hậu quả, dư luận ở Mỹ tin rằng đã mất tất cả Việt Nam.
Kiểu trình bày có hại về cuộc tấn công Tết Mậu Thân, đưa đến việc giới lãnh đạo Hoa Kỳ quyết định rút quân khỏi Nam Việt Nam và để mặc miền Nam sụp đổ..
Sử gia James J. Wirtz nhận xét về tấn công Tết Mậu Thân:
"Một sự kiện long trời lở đất khiến đầu óc rối loạn, đã làm thay đổi kế hoạch chiến tranh".
Dù quân Bắc Việt đặt nhiều hy vọng vào cuộc đột kích của năm mới, chúng không đạt thắng lợi bất ngờ như mong muốn - chiến trường vẫn không thay đổi, mọi cố gắng của quân CS đều bị chận đứng nhanh chóng.
Chúng thành công chỉ riêng trong lãnh vực: ý chí của Hoa Kỳ và dân chúng Mỹ.
Khi Bắc Việt sửa soạn kế hoạch tấn công, mục tiêu của họ là buộc quân đội Hoa Kỳ phải thay đổi chiến lược, phải giảm bớt chiến tranh và từ bỏ hy vọng.
Tấn công vào ngày Tết 1968 khiến dân Mỹ tin rằng không thể chấm dứt những tổn thất ở Việt Nam, chiến lược của CS xem ra có hiệu quả.
Sau trận đánh, dân chúng thu dọn nhà cửa đổ nát ở Chợ Lớn.
Sau khi chiến tranh kết thúc, Tết Mậu Thân vẫn được lịch sử thế giới nhớ tới lâu dài: đó là chiến dịch quân sự lớn nhất suốt chiến tranh Việt Nam, hàng trăm thành phố bị tấn công, trong số đó nhiều nơi là thủ phủ quan trọng.
Cho đến nay, sau hơn bốn thập niên Hoa kỳ rút quân khỏi Việt Nam, bỏ mặc miền Nam chiến đấu một mình, thế giới vẫn còn chia rẽ: ai thật sự là kẻ thắng cuộc trong trận chiến Tết Mậu Thân?
Theo lịch sử, cuộc đột kích bất ngờ này không tạo ra sự khác biệt nào trong cuộc chiến - Bắc Việt phải trả một giá cao về sau chờ số thương vong và cả việc giành được lãnh thổ .
Tuy nhiên, vì dư luận dân chúng Mỹ là yếu tố sau cùng khiến giới lãnh đạo Hoa Kỳ bắt đầu nỗ lực để rút quân ra khỏi Việt Nam, có thể nói Bắc Việt thắng (về mặt tâm lý).
Nếu như tổng công kích Tết không làm thay đổi ý kiến dân chúng Mỹ về chiến tranh, chiến cuộc Việt Nam có thể kéo dài rất nhiều ngày và nhiều tháng.
Cuộc tấn công Tết Mậu Thân không là chiến thuật của chiến trường; nó lại đạt được về chiến thuật tâm lý.
Đinh Tấn Lực (Danlambao) - Theo soạn giả Matthew White ghi lại trong quyển sách có tựa đề "Tàn khốc: 100 sự kiện tử vong cực cao trong lịch sử nhân loại", thì vụ thảm sát ở Huế năm 1968 được ông trích dẫn từ các nguồn khác nhau cho rằng "đã có 2.800 người bị giết và 3.000 người mất tích do Việt Cộng thực hiện"
50 năm sau, hồ sơ Tội Ác Diệt Chủng Mậu Thân Huế vẫn chưa thể xếp lại...
Về con số 8, có thể con số đó chỉ là một con số đặt ra để nói đến số lượng chằng chịt của khu phố hoặc chỉ sự bao quanh Sài Gòn từ tám hướng, và không có gì đặc biệt với nó hết. Người miền Nam thường dùng số tám, có thể vì ảnh hưởng Tàu cho rằng số 8 là số hên. Con số cũng thường được dùng trong các câu thông thường như "bỏ đi tám." Tám cũng có thể coi là tên thông thường trong gia đỉnh người miền Nam đông con. Ta thấy cộng sản chế ra tên Lê Văn Tám cho liệt sĩ tưởng tượng của họ với lý do Tám là tên thông dụng trong miền Nam.
Tuy nhiên, nếu "tám nẻo đường thành" chỉ có nghĩa là đường xá bất kỳ thành phố nào thì cũng lạ là tác giả Hoài Linh dùng nó để đặt tên cho bài hát nói về Sài Gòn. Bài hát có những địa danh đặc biệt cho Sài Gòn như cầu chữ Y, Hàng Xanh. Do đó, nhan đề bài hát cũng phải có gì đặc biệt cho Sài Gòn. Không ai dùng một nhóm chữ tổng quát cho nhan đề một bài hát rõ rệt cho một địa danh.
Theo tôi nghĩ, "tám nẻo đường thành" là nhóm chữ đặc biệt dành cho phố xá Sài gòn mà thôi, giống như "36 phố phường" chỉ đặc biệt dành cho Hà Nội. Ngoài ra, tôi nghĩ là chữ "thành" trong "tám nẻo đường thành" không có ý chỉ "thành phố" (city) mà là "thành trì/ lũy" (citadel/ fort/ fortress). Đó là vì sự hiện hữu của thành Bát Quái tại Sài Gòn trong khoảng thời gian 1790-1835.
Địa danh trong miền Nam vào khoảng thế kỷ 17-18 rất là hỗn độn vì quy chế hành chánh chưa được tổ chức quy củ. Một phần lý do là trong giai đoạn đó, triều đại nhà Nguyễn (chúa Nguyễn) khai phá miền Nam, xáp nhập nhiều vùng và cho di dân vào cư trú. Các địa danh như Đồng Nai, Gia Định thường bị lẫn lộn.
Sài Gòn có nhiều tên trong lịch sử. Trong thế kỷ 18-19, Sài Gòn là địa danh cho vùng Chợ Lớn bây giờ, trong khi Bến Nghé là địa danh cho vùng Sài Gòn bây giờ (Sơn 2006, 250, 446). Năm 1790, trong cuộc chiến với triều ̣đình Tây Sơn, Nguyễn Ánh chiếm được vùng Gia Định (không phải là chỉ là Gia Định trong thế kỷ thứ 20 mà là vùng bắc của miền Nam bấy giờ). Nguyễn Ánh chọn Sài Gòn là kinh đô, và cho xây Gia Định Kinh, còn gọi là Thành Bát Quái, hoặc Quy Thành (từ Long, Lân, Quy, Phụng), vì có tám mặt hướng ra tám phía (Sơn 2006, 71, 244-245; Wikipedia 2013). Thành Bát Quái sau đó bị phá năm 1835 sau cuộc nổi loạn thất bại của Lê Văn Khôi, con nuôi của Lê Văn Duyệt. Thành Bát Quái được thay bằng Phụng Thành (Phụng đi sau Quy), nhỏ hơn và có bốn mặt. Phụng Thành sau đó bị phá hủy bởi Pháp vào năm 1859 (Wikipedia 2014a). Trong khoảng thời gian thành Bát Quái hiện hữu từ năm 1790 đến năm 1835, Sài Gòn phát triển mau lẹ, dân cư đông đảo, và đường xá, chợ búa được mở mang. Vì vậy, câu "tám nẻo đường thành" có thể chỉ đường xá qua lại tám cửa thành của thành Bát Quái, là trọng tâm sinh hoạt ở Sài Gòn. Nhóm chữ "tám nẻo đường thành" do đó có thể được dân miền Nam dùng để chỉ phố xá Sài Gòn từ đầu thế kỷ 19, và lối dùng đó được duy trì cho đến nay.
B. Bài hát ghi nhận những hình ảnh bi thương và khốc liệt tại Sài Gòn và biểu hiện bản chất nhân bản của dân miền Nam đối với kẻ thù
Bài hát kể lể những tàn phá, tang tóc, và đau thương xảy ra trong trận chiến vào dịp Tết Mậu Thân năm 1968. Lời ca mô tả cảnh tại Sài Gòn, nhưng ta có thể hiểu những cảnh tương tự xảy ra ở các nơi khác, và có thể còn tệ hại hơn, như ở Huế. Lời nhạc và giai điệu mang nỗi niềm tha thiết, buồn bã, gây cảm xúc cho khán giả, nhất là với những người có kinh nghiệm bản thân về Tết Mậu Thân. Với các khán giả không trải qua cuộc chiến tranh hoặc không có những kinh nghiệm đau thương buồn thảm về cuộc chiến, bài hát có thể không gây được nhiều xúc động. Nhưng ít nhất bài hát cho khán giả hiểu được cảnh tang tóc, nỗi niềm người dân miền Nam trong cuộc chiến và biết được sự tàn bạo của cộng sản.
Mở đầu bài hát, Hoài Linh mô tả cảnh khốc liệt của cuộc chiến bằng tiếng khóc em bé, sợ hãi vì bom đạn ("Bé thơ ơi! Bé thơ ơi! Nín đi đừng khóc.") Không có gì thê thảm bằng nghe tiếng trẻ con khóc trong cảnh bom đạn mịt mù. Ai nghe tiếng khóc em bé trong cảnh chiến tranh cũng không thể kềm lòng được, và xót xa cho những tàn phá chia cách do chiến tranh tạo ra ("Xót xa nhiều trào thêm nước mắt/ Chiến tranh nào mà không tan nát.")
Như trong mọi cuộc chiến tranh, người bị thiệt thòi nhiều nhất là dân chúng vô tội. Ngoài ra, khi hai phe đánh nhau trong thành phố, chính những người dân nghèo là nạn nhân đầu tiên. Nhà cửa bị thiêu đốt, người chết vì bom đạn, dân chạy tìm chỗ ẩn náu. Tại Sài Gòn, nhà cửa bị cộng sản hoặc bom đạn thiêu đốt tại các khu đông dân cư trong Chợ Lớn, Gia Định. Khi lửa khói càng bốc lên cao, nhà cửa càng bị tiêu hủy mau lẹ, người dân đã nghèo mà bây giờ lại còn trắng tay, mất nơi nương tựa, ngơ ngác chạy loạn ("Khói lên cao trắng tay mau dân nghèo lơ láo.") Còn gì đau thương bằng người vợ mất chồng, trẻ thơ mất cha, lại lâm vào cảnh không nhà không cửa? ("Mẹ bồng con giờ về đâu/ Nhìn vành tang, con quấn ngang đầu!").
Hình 2 (VNAF) cho thấy cảnh các chiến sĩ Biệt Động Quân VNCH đang chăm sóc một phụ nữ bị thương do Việt cộng bắn. Ta thấy người dân chạy tị nạn gồng gánh đồ đạc tài sản. Phía xa, lửa cháy trong một khu nhà.
Ta nên hiểu là trong cuộc tổng công kích Tế́t Mậu Thân tại Sài Gòn, quân cộng sản tấn công thuộc Mặt trận giải phóng, thường gọi là Việt cộng (VC). Cuộc chiến trong thành phố rất là khó khăn cho quân đội VNCH vì VC núp trong nhà dân khiến cho lính VNCH rất cực nhọc truy nã vì sợ gây tai họa cho sinh mạng và tài sản dân chúng. Ngoài ra, VC thường trá hình là dân thường và không mặc binh phục. Do đó, rất khó phân biệt dân và Việt cộng. Thường thì khó mà biết được xác chết nằm trên đường phố là dân hay giặc. trừ phi có những chứng cớ như vũ khí, súng đạn, nhu liệu, hoặc thực phẩm cá nhân.
Trong một cảnh, xác một tên VC, vì có mang cơm gói trong giấy, nằm hai ngày bên một căn nhà đang bị cháy ("Xác ai đây chết hôm qua đến nay còn thấy/ Vắt cơm gầy nằm trong gói giấy/ Dưới chân tường nhà ai đang cháy.") Ở đây, Hoài Linh dùng câu hỏi tu từ (rhetorical question) với câu "Xác ai đây . . ." Với câu kế tiếp cho thấy kẻ chết mang cơm trong gói giấy, ta hiểu ngay xác chết đó là xác của VC vì chỉ có du kích VC mang cơm trong người khi tấn công theo lối du kích, bắn và trốn chạy. Ta cũng thấy chuyện đó phù hợp với kế hoạch cộng sản bắt lực lượng đặc công chiếm vị trí mục tiêu và ráng giữ mục tiêu chiếm đóng trong một thời gian chờ quân tăng viện. Do đó, lính đặc công thường mang lương thực trong người phòng khi phải cố thủ một hai ngày chờ quân tăng viện.
Khi màn đêm rơi xuống, hỏa châu trái sáng thả rực trời như đèn chiếu sáng đường xá ("Ðốt đêm đen, trái châu treo thay đèn lấp lánh.") Từ cầu chữ Y tới Hàng Xanh, bên xa lộ, lửa bạo tàn cháy khắp nơi, hủy diệt nhà cửa dân, trên khắp tám nẻo đường thành ("Cầu chữ Y, lộ Hàng Xanh/ Lửa bạo thiêu tám nẻo đường thành.")
Trận chiến bùng nổ vào ngày Tết thiêng liêng của người Việt. Quân cộng sản lừa đảo tuyên bố ngừng bắn, rồi vi phạm chính lời tuyên bố của họ, tạo ra bao cảnh tang tóc cho dân lành ("Ðầu Xuân súng nổ reo rắc tóc tang.") Những ngọn lửa trận chiến do bom đạn và nhiều khi do chính hành động cố tình của cộng quân đã thiêu đốt phố xá thanh bình ("Giờ đây nhúm lửa thiêu đốt phố phường.")
Ôi, đau thương sao khi những cây súng bắn chết trẻ thơ trong giấc ngủ hoặc làm tan xác những bà mẹ hiền ("Súng nào giết trẻ đêm đen/ Súng nào banh xác mẹ hiền.") Hoài Linh không kết tội trực tiếp VC là những kẻ nổ súng giết trẻ em và phụ nữ. Thay vì vậy ông hỏi, "Súng nào?" Ta thấy Hoài Linh dùng câu hỏi tu từ lần nữa. Ông dùng "đêm đen" không những cho thấy súng nổ vào ban đêm mà còn vẽ ra hình ảnh thảm khốc của cảnh giết người vì trẻ em vào đêm thường ngủ say. Hình ảnh trẻ em bị chết trong lúc đang ngủ giấc ngủ ngây thơ là hình ảnh bi thương nhất trong chiến tranh. Với "banh xác," tác giả còn cho thấy sự tàn bạo của cộng sản. Không những họ giết dân vô tội, họ còn giết trẻ em đang say ngủ và bắn xối xả làm tan xác bà mẹ. Đây có thể là một cảnh tiêu biểu cho công tác ám sát của cộng sản. Các chi tiết như súng nổ ban đêm, bắn tan xác phụ nữ và trẻ em, hướng vào hành động ám sát lén lút.
Đó không phải là tai nạn của chiến tranh. Chuyện cộng sản dùng bạo lực giết dân lành, gia đình của sĩ quan, binh sĩ và nhân viên chính quyền miền Nam, đầy rẫy. Nhắc đến Tết Mậu Thân, ít người có thể quên được tấm ảnh tướng Nguyễn Ngọc Loan hành quyết một đặc công cộng sản, coi là Đại úy VC Bẩy Lốp Nguyễn Văn Lém. (Cho tới nay, vẫn chưa có xác định rõ ràng tên VC trong hình là Bẩy Lốp.) Câu chuyện của tướng Loan và Eddie Adams, nhiếp ảnh gia chụp bức ảnh, đã được truyền bá rộng rãi (Xem, thí dụ như, Nguyễn Ngọc Chính 2012; Robbins 2010, 151-163). Chuyện tên VC bị hành quyết có phải là Bẩy Lốp hay không, hoặc tại sao tướng Loan hành quyết hắn, không quan trọng trong mục tiêu bài này. Cái đáng nói là những gì mà Bẩy Lốp làm. Theo nhân chứng, Bẩy Lốp dùng trẻ em là bia đỡ đạn cho đồng bọn hắn chạy thoát lúc đánh nhau; hắn bị bắt trong lúc đang giết 34 người trong gia đình các nhân viên cảnh sát và quẳng xác họ vào rãnh; hắn giết trung tá Nguyễn Tuấn và cả gia đình ông, kể cả bà mẹ 80 tuổi vì vị sĩ quan VNCH không chịu chỉ cho hắn cách khởi động xe tăng (Robbins 2010,154-156). Bẩy Lốp không phải là một trường hợp đặc biệt. Đã có hàng ngàn, hàng vạn chứng tích quân cộng sản tàn nhẫn giết phụ nữ trẻ em, người già, và dân vô tội, kể cả cuộc thảm sát Mậu Thân tại Huế.
Phương châm cộng sản là "Lấy cứu cánh biện minh phương tiện." Do đó, họ không cần đếm xỉa gì đến cách thức họ dùng đề đạt mục tiêu. Ta thấy ngay cái sai lầm của phương châm này. Cho dù cứu cánh (mục tiêu) họ đúng, phương tiện họ dùng thường là sai lầm và làm tiêu tan cái cứu cánh của họ. Đó là không kể đa số mục tiêu họ là sai lầm, vì chúng dựa trên lý thuyết sai lầm. Những lãnh tụ cộng sản còn dùng chiến thuật lừa đảo gian trá để kích động những kẻ đi theo mình. Ngoài ra, những người đi theo cộng sản quen với tuyên truyền và tẩy não nên họ mất đi khả năng lý luận hoặc phân tích các lý thuyết cộng sản. Họ trở nên mù quáng và không biết hoặc không dám thách thức quyền lực.
Trong thời chiến, họ giết người dân vô tội không gớm tay vì họ cho rằng cái cứu cánh thống nhất đất nước quan trọng nhất, hoặc họ bị thuyết phục nghĩ rằng đánh cho "Mỹ cút ngụy nhào" là mục tiêu tối thượng. Trong thời bình, các lãnh tụ cộng sản chỉ muốn Đảng cộng sản tồn tại và làm đủ cách để giữ gìn chuyện đó để phục vụ mục tiêu lợi ích cá nhân. Người dân sống dưới chế độ cộng sản chịu sự áp bức, tuyên truyền, và tẩy não để trở thành những con cừu non. Sự tàn phá trí tuệ của hàng triệu thanh thiếu niên nam nữ ưu tú của Việt Nam thật là ghê rợn, còn tàn bạo hơn giết người trong máu lạnh vì nó tiêu hủy cả một dân tộc.
Do đó, trong khung cảnh cuộc tổng công kích Tết Mậu Thân, đối với người cộng sản, chuyện giết vài người hàng đêm, bắt cóc dân vô tội làm họ biến mất khỏi trái đất là chuyện bình thường, chỉ làm thêm mồ mả ("Một lần đêm vài tan biến mộ dầy thêm.")
Người cộng sản đã gây ra tang tóc trên đất nước Việt Nam từ ngày họ cướp đoạt chính quyển bất hợp pháp năm 1945 và đã khiến quê hương than khóc cho cảnh binh đao máu lửa suốt hơn hai mươi năm từ đó ("Khóc quê hương suốt hai mươi năm ngoài lửa khói.") Với những tội ác không kể xiết này, người cộng sản ̣đáng bị nguyền rủa. Nhưng, một cách kỳ lạ, Hoài Linh dùng lời lẽ thật nhẹ nhàng ("cũng do một bàn tay anh mãi/ nếu xa lạ thì không ai nói.")
Trước hết, Hoài Linh áp dụng triệt để kỹ thuật "Cho Thấy, Đừng Kể" khi tả những hậu quả bi thương của chiến tranh và sự tàn ác của cộng sản. Những nhóm chữ "khói lên cao," "dân nghèo lơ láo," "mẹ bồng con," "vành tang, con quấn ngang đầu," "nhà ai đang cháy," "đốt đêm đen," "súng nổ," "nhúm lửa," "giết trẻ đêm đen," "banh xác mẹ," là những mô tả cho thấy cái tàn khốc một cách cụ thể. Với những mô tả đó, ai cũng có thể hình dung cảnh dân lành chạy loạn khi nhà cháy và súng nổ vang trời.
Hoài Linh mô tả với những chi tiết rõ rệt và cụ thể, làm hình ảnh trở nên sống động. Cách dùng chữ của ông cũng rất độc đáo, làm tăng thêm nét đặc thù của cảnh tượng. Thí dụ "lơ láo" là chữ rất hay, cho thấy hình ảnh lạc lõng, ngơ ngác của người dân nghèo chợt nhận ra mình đã mất nhà cửa, và phải đi tìm nơi trú ẩn. "Trái châu treo" cho thấy những hỏa châu lơ lửng trên bầu trời. "Banh xác" có ý nghĩa mạnh bạo, tượng hình, cho thấy xác người bị bắn tan nát. "Lửa bạo" là lối dùng lạ nhưng hữu hiệu vì nó cho thấy ngọn lửa hung bạo thiêu đốt phố phường.
Tuy nhiên, có vài từ ngữ dùng khác thường, có vẻ gượng ép, và không tạo tác dụng hiệu quả vì lối dùng lạ, không thông dụng. Không thông dụng không có nghĩa là dở. Thực ra nhiều khi không thông dụng còn làm cách diễn tả độc đáo. Tuy nhiên, một nguy hại của không thông dụng là không giúp cho khán giả tưởng tượng ra được hình ảnh đang tả vì sự so sánh khác thường. Thí dụ như "vắt cơm gầy," "mộ dầy thêm" là các nhóm chữ lạ. Ít ai dùng "gầy" để tả sự ít oi của một nắm cơm và cũng ít ai dùng "dầy" để tả sự đầy ắp của mộ, cho dù là mồ chôn tập thể. "Mộ chẳng xinh" nghe hơi chướng vì ít ai dùng "xinh" để mô tả mồ mả, và do đó "chẳng xinh" không nói lên được cái xấu xí đó. Tương tự, "cỏ chẳng xanh" không vẽ ra ngay được hình ảnh úa tàn của cỏ. Một cách tổng quát, cách dùng phủ định (negation) để mô tả cảnh vật, người, sự việc thường thiếu hiệu quả, vì nó không chính xác. Thí dụ "không đẹp" có nhiều nghĩa: xấu, dễ thương, dễ nhìn, trung bình, v.v.
Phủ định chỉ nên dùng khi ta thực sự muốn cho thấy cái mơ hồ, thiếu chính xác. Sau đây là vài thí dụ:
1. Dũng bước ra khỏi tòa nhà. Một luổng gió không oi bức thổi qua mặt anh → Dũng chưa kịp cảm nhận luồng gió mát hay lạnh, mà chỉ biết là không oi bức có thể vì oi bức là cái mà anh nghĩ là khí hậu ở ngoài.
2. Tia nhìn không hận thù của nàng làm hắn thở phào nhẹ nhõm → Hắn đang sợ là nàng nhìn hắn bằng cặp mắt hận thù. Do đó, không hận thù là điểm chính. Hắn không cần biết tia nhìn đó có tò mò, ngạc nhiên, lo sợ, miễn là không hận thù là được.
4. Currey, Cecil. 1996. Giap and Tet Mau Than 1968: The Year of the Monkey, in "The Tet Offensive." edited by Marc Jason Gilbert and William Head, Praeger, Connecticut, U.S.A.
5. Ford, Ronnie E. 1995. Tet 1968: Understanding the Surprise. Frank Cass, New York, U.S.A.
6. Ngô Vinh Long. 1996. The Tet Offensive and Its Aftermath, in "The Tet Offensive." edited by Marc Jason Gilbert and William Head, Praeger, Connecticut, U.S.A.
