BÌNH THUẬN, Việt Nam (NV) – Bản tin hôm 28 Tháng Ba của báo Thanh Niên khiến người đọc cười ra nước mắt khi xác nhận có tình trạng tro bụi đen xuất hiện dày đặc trong nhiều ngày ở khu nhà dân tại xã Vĩnh Tân, huyện Tuy Phong.
Lâu nay, người dân Bình Thuận đưa cáo buộc trên mạng xã hội rằng các nhà máy Nhiệt Điện Vĩnh Tân chính là thủ phạm gây ra nạn tro bụi mù mịt.
Tuy vậy, theo báo Thanh Niên, tại cuộc họp của Tập Đoàn Điện Lực Việt Nam (EVN) và Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Bình Thuận về tiến độ các dự án và ngăn chặn tình trạng khói bụi mùa khô, ông Nguyễn Trung Trực, phó chủ tịch huyện Tuy Phong, nói “chưa biết tro bụi đen là của ông nào.”
Tờ báo còn dẫn lời hai giới chức của nhà máy Nhiệt Điện Vĩnh Tân 4 và Sở Tài Nguyên-Môi Trường Bình Thuận: “Khi có tin báo về tro bụi, nhà máy có đến kiểm tra thì do bụi từ các công trình đang xây dựng xung quanh. Riêng ngày 23 Tháng Ba, tại xóm 7, xã Vĩnh Tân xuất hiện tro bụi màu đen. Sau kiểm tra phát hiện là titan rơi vãi từ một xe vận tải vận chuyển titan từ Lương Sơn-Bắc Bình đến cảng Vĩnh Tân. Tro than phát tán từ kho than của các nhà máy Nhiệt Điện Vĩnh Tân là có thật. Nhưng không ‘ông’ nào thừa nhận [là của họ], muốn chắc chắn phải lấy mẫu đi phân tích.”
Báo Thanh Niên cũng đăng chỉ thị “suông” của ông Lương Văn Hải, phó chủ tịch Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Bình Thuận: “Các nhà máy cần lưu ý, đây là mùa khô, gió ở Tuy Phong mùa này rất mạnh. Các nhà máy phải đặc biệt quan tâm việc bảo vệ môi trường, tuyệt đối không được để tro bụi phát tán sang khu dân cư.”
Hoàn toàn không có biện pháp chế tài nào được nhắc đến nếu các nhà máy Nhiệt Điện Vĩnh Tân được kết luận là nơi gây ra tình trạng tro bụi đen.
Trong vụ này, điều đáng quan tâm là theo các báo nhà nước, sau rất nhiều cuộc họp và tuyên bố đảm bảo môi trường, đến nay vẫn chưa có “lối ra” cho lượng tro xỉ được thải ra đồng loạt từ các nhà máy Nhiệt Điện Vĩnh Tân 4, Vĩnh Tân 4 mở rộng, Vĩnh Tân 1 và Vĩnh Tân 2.
Nguyên nhân được hiểu là do nhà chức trách “chưa ban hành các quy chuẩn về tro xỉ làm vật liệu xây dựng.”
Hồi đầu Tháng Ba, mạng xã hội xôn xao tin chính quyền huyện Tuy Phong chỉ đạo các trường học trong khu vực không được phép nhận 1,200 khẩu trang Nano do một nhóm các nhà thiện nguyện gây quỹ để trẻ em bảo vệ sức khỏe khỏi bụi than.
Thời điểm đó, theo trang Facebook của nhà báo tự do Mai Quốc Ấn, những người dân địa phương “rất muốn nhận khẩu trang cho con em họ,” tuy nhiên đại diện huyện Tuy Phong “lấy lý do là nơi này không còn ô nhiễm nữa, nhận khẩu trang thì sợ bị thế lực thù địch lợi dụng.”
Trong một diễn biến khác, công luận bàn tán về mức phạt “nhẹ hều” – 50 triệu đồng ($2,138) mà nhà chức trách dành cho nhà máy Nhiệt Điện Vĩnh Tân 1 “do tự ý xây dựng khu nghỉ dưỡng, dịch vụ dành cho chuyên gia trên khu đất sát biển với diện tích khoảng 3 hécta, nằm gần nhà máy.”
Nhiệt Điện Vĩnh Tân 1 là nhà máy khiến các báo nhà nước ở Việt Nam tốn nhiều giấy mực vì các vụ bê bối coi thường pháp luật Việt Nam. Hôm 9 Tháng Ba, báo Tuổi Trẻ cho hay nhà máy này “xả nước ra biển khi chưa được cấp phép, đó là chưa kể hàng loạt sai phạm về vấn đề môi trường trước và trong quá trình vận hành nhà máy.” (T.K.)
