Trước một Trung Quốc ngày càng cao ngạo và liên tục đẩy mạnh tham vọng bá quyền, chính phủ Nhật Bản đã quyết định đi nước cờ rắn. Đó là việc phá vỡ trật tự thế giới được thiết lập ở khu vực kể từ khi kết thúc Chiến tranh thế giới thứ II.
Tokyo ngày càng thể hiện rõ quyết tâm
đối phó với đối thủ gây nhiều bất đồng ở khu vực.
Ngày1/4 đã
đi vào lịch sử Nhật Bản khi nội các nước này quyết định hủy bỏ hoàn toàn chính
sách cấm xuất khẩu vũ khí để thay vào đó bằng 3 nguyên tắc chuyển giao trang
thiết bị quốc phòng hoàn toàn mới.
Chính sách
này được Nhật Bản đưa ra trong Hiến pháp hòa bình sau chiến tranh nhằm đảm bảo
sẽ chỉ tập trung vào việc phòng vệ và vĩnh viễn từ bỏ quân đội cũng như quyền
giao chiến. Chính sách được thể hiện rõ trên 3 nguyên tắc:“Không xuất khẩu vũ khí cho các nước theo chủ nghĩa cộng sản”; “Không xuất khẩu vũ khí sang các nước bị Liên hợp quốc cấm
vận vũ khí”; “Không xuất khẩu vũ khí sang các quốc gia liên quan hoặc có
liên quan tới các cuộc xung đột quốc tế”.
Hàng chục năm
qua, Nhật Bản luôn chịu sự ràng buộc của 3 nguyên tắc này và ngành công nghiệp
quốc phòng từng lừng lẫy một thời cũng vì thế mà mất đi thị trường quốc tế. Các
đơn hàng vũ khí chỉ giới hạn ở thị trường nhỏ bé trong nước, đủ để phục vụ khoảng
200.000 người.
Nhưng bước
sang những năm đầu của thế kỷ 21, cùng với xu hướng hữu khuynh trong tổng thể
chính sách đối nội - đối ngoại và đặc biệt là những hành động gây căng thẳng của
Trung Quốc trong khu vực, nhu cầu sửa đổi các nguyên tắc xuất khẩu vũ khí xuất
hiện càng nhiều ở Nhật Bản. Những hạn chế xuất khẩu vũ khí từng bước được nới lỏng.
Lệnh cấm dần bị phá vỡ để thay bằng 3 nguyên tắc mới về chuyển giao trang thiết
bị quốc phòng.
|
Dựa trên các nguyên tắc mới, Nhật Bản
đã bán 10 tàu tuần tra cho Philippines, thương lượng bán xe lội nước và cứu nạn
cho Ấn Độ, đồng thời đẩy mạnh hợp tác an ninh với các nước ven Biển Đông. |
Trong phản ứng
mới nhất, Bắc Kinh cho rằng chính Washington là động lực cho Tokyo chuyển mình
mạnh mẽ. Mỹ đã chuyển đổi lực lượng phòng vệ Nhật Bản thành quân đội chính quy;
hỗ trợ Tokyo phát triển nhiều loại vũ khí hiện đại, kể cả vũ khí có năng lực tấn
công; và thúc đẩy “sự hồi sinh của chủ nghĩa quân phiệt” Nhật Bản.
Theo đánh
giá của các chuyên gia quân sự Trung Quốc, Mỹ không chỉ theo đuổi chiến lược
xoay trục sang châu Á – Thái Bình Dương, mà còn xây dựng cấu trúc khu vực mới với
Mỹ và Nhật Bản là trung tâm. Trong cấu trúc này, Nhật Bản sẽ đóng vai trò quan
trọng trong chiến lược xoay trục của Mỹ, đồng thời trở thành đối tác ngang hàng
(chứ không phải chỉ là đồng minh thụ động) trong việc cản trở sự nổi lên của Trung
Quốc.
Để thực hiện
mục tiêu này, cách thức duy nhất là Mỹ phải hỗ trợ Nhật Bản sửa đổi Hiến pháp
hòa bình như đã được đề cập ở trên nhằm biến Tokyo thành một cường quốc độc lập
trong trật tự an ninh mới ở châu Á.
Tuy nhiên, đấy
là cách nhìn của Trung Quốc. Còn với Mỹ, Nhật Bản và nhiều quốc gia khác trong
khu vực, sự chuyển mình của Tokyo có cả nguyên do chủ quan và khách quan, nhưng
khách quan vẫn chiếm vai trò chủ đạo.
Hiện quan hệ
của Trung Quốc với nhiều quốc gia trong và ngoài khu vực đã xuống đến mức thấp
nhất và không ngừng nảy sinh căng thẳng. Tham vọng của Bắc Kinh độc chiếm Biển
Đông, kiểm soát vùng ADIZ ở Hoa Đông, đẩy mạnh phát triển quân sự và áp đặt
chính sách kẻ cả nước lớn trong các quan hệ song phương không khỏi khiến nhiều
quốc gia lo ngại. Trong bối cảnh chỉ Nhật Bản có đủ khả năng đối trọng với
Trung Quốc thì việc nước này phải gánh vác trọng trách lớn hơn là điều khó
tránh khỏi.
Đức Vũ
No comments:
Post a Comment