Món đại bổ yến sào: Coi chừng ăn trúng tinh bột!

22/03/2014 08:23 GMT+7

Yến sào, một trong 8 món thuộc bát trân ngày xưa chỉ có vua chúa, quý tộc, nhà giàu sang quyền quý mới được ăn, thì nay sản phẩm này chất cao như núi, giá rẻ như bèo ngoài chợ. Người tiêu dùng như bị lạc vào mê hồn trận bởi yến thật, yến giả khó phân biệt.

Yến sào: Bán nhiều như rau, giá nào cũng có

Yến sào là tổ chim yến, loài chim thường sống trong các hang sâu hoặc dưới những vách đá ở các đảo, vịnh nhỏ dọc theo bờ biển. Tổ yến gồm nhiều phiến mỏng dệt từ nhiều sợi bằng nước bọt chim, dính vào các thành hang động, vách đá. Ngoài ra ngày nay tại khu vực miền Trung và Nam Bộ trong đó có cả TP.HCM, phong trào xây nhà nuôi yến sào đang rầm rộ, hàng năm sản xuất ra một lượng sản phẩm cực lớn, cung cấp tiêu thụ trong nước và xuất khẩu.

Tại chợ Bình Tây (Q.6), không khó để tìm thấy những gian hàng bán món hàng cao cấp này. Ngay từ lối ngoài cổng chính mặt đường Hậu Giang bước vào, các gian hàng bán yến sào liên tiếp nhau thành một dãy dài, ngưởi bán người mua nhộn nhịp. Loại sản phẩm mà giá của nó có khi lên đến 75-80 triệu đồng/kg này thì tại đây nó được bán như hàng bình dân. Giá chỉ 30 triệu đồng/kg, giá thấp nhất là 13 triệu đồng/kg.

Yến sào tại chợ Bình Tây (Q.6) chất cao như núi, giá rẻ như bèo.

Trong chợ An Đông (Q.5), yến sào nguyên tổ đã được làm sạch lông giá 30-40 triệu đồng/kg, loại chưa nhặt lông giá từ 13-8 triệu đồng/kg. Sản phẩm quý tộc này ở đây chỉ được đựng trong các bọc nilông, không có tên mặt hàng, không tên công ty. Nói chung là… không có gì cả, cứ giống như là các miếng hủ tiếu gạo gói trong bịch ni-lon. Nhưng khi được hỏi, người bán hàng cho biết yến có nguồn gốc từ Khánh Hòa, Phú Yên... Chúng được chất thành đống cao chất ngất, còn nhiều hơn cả rau.Dọc trên các tuyến đường Nguyễn Văn Cừ (Q.5), Cách Mạng Tháng Tám (Q.Tân Bình), Nguyễn Thị Minh Khai (Q.1)..., rải rác đều có nhiều cửa hàng yến cao cấp với đủ loại giá. Tuy nhiên, giá ở đây cao hơn so với giá ngoài chợ lẻ đến vài chục triệu đồng/kg.

Hoang mang mê trận yến thật, yến giả

Chị Võ Uyên Phương (Q.5), một người đã từng dùng yến sào, cho biết, chị mua yến sào tại các chợ bán lẻ, ban đầu giá 40 triệu/kg. Sau một thời gian, chị mua lại với giá 30 triệu đồng/kg. Lần thứ ba chỉ còn giá 20 triệu đồng/kg”. Khi chị thắc mắc về chất lượng của yến thì được người bán hàng cho biết vì yến nhập khẩu nên giá rẻ, chất lượng thì đảm bảo, không có gì khác cả.

Nói về hiệu quả dùng yến sào, chị lắc đầu ngao ngán: “Họ bảo với tôi là phải kiên nhẫn dùng yến trong thời gian dài mới thấy có kết quả, tôi đã mua dùng nhiều lần rồi mà chẳng thấy gì cả, chỉ là quảng cáo thôi”.

Giống chị Phương, anh Võ Thanh Nhàn (Q.4) tìm mua yến cho người thân dùng để phục hồi sức khỏe sau cơn bệnh nặng. Là người có thu nhập tương đối ổn định, anh tìm mua các loại yến ở các cửa hàng uy tín. Anh mua với giá 50 triệu đồng/kg. Sau một thời dùng yến, anh thấy không hiệu quả nên không mua nữa. Anh thất vọng: “Đã tránh mấy loại rẻ tiền, mua loại cao cấp mà cũng chẳng thấy ra gì. Đúng là thật giả lẫn lộn, tiền mất tật mang”.

Hiện nay mô hình về nuôi yến lấy tổ đang phát triển. Nhiều khách hàng được giới thiệu sử dụng loại yến này. Vì là yến nuôi nên giá không cao, giới bình dân cũng có thể mua dùng. Tuy nhiên, khi xuất hiện quá nhiều nguồn cung cấp sản phẩm này thì việc thẩm định chất lượng trở nên khó khăn hơn.

Khách đang ăn món yến sào chế biến cao cấp

Không khó để phân biệt

Mặc dù yến hiện nay đã cho tổ nhiều nhờ nuôi được, nhưng chủ yếu là xuất khẩu nên giá tổ yến hiện taị giá vẫn rất cao. Ông Nguyễn Hoàng Tuấn, Giám đốc một công ty chế biến yến, cho biết, giá yến trắng loại tốt hiện tại trên 70 triệu đồng/kg. Loại thường cũng 40-50 triệu/kg. Thế nhưng tại chợ Bình Tây có giá rẻ bèo, từ 13 triệu/kg. Như vậy đây là loại yến gì?

“Đa số những loại yến sào giá rẻ thường không đảm bảo về chất lượng. Để tăng lợi nhuận, người bán thường độn thêm các chất khác vào yến sào để làm tăng trọng lượng”, ông Lê Danh Hoàng, GĐ công ty Yến sào N.N, cho biết. “Một số mặt hàng trôi nổi thường dùng cách là cho thêm đường hóa học hoặc đường phèn vào yến. Đối với yến đảo, người ta thường trộn thêm muối ăn hoặc đổ keo vào”.

Theo kết quả phân tích của Viện Hải dương học Nha Trang thì yến sào giả có mùi hôi, khi nấu sôi sẽ tan, để qua đêm có mùi khó chịu. Tổ yến thật có mùi tanh, mùi ẩm mốc. Để thử yến giả, có thể dùng thuốc thử tinh bột nhỏ lên, nếu yến giả sẽ có màu xanh, còn yến thật vẫn giữ nguyên màu. Cũng có thể ngâm thử một ít yến vào nước. Tổ yến giả gặp nước sẽ nhão, còn tổ yến thật thì từng sợi yến vẫn giữ nguyên vẹn. Một cách thử nữa là lấy tổ yến cho vào dung dịch iốt, nếu giả sẽ chuyển sang màu xanh, yến sào thật cầm lên thấy dẻo, bẻ không gãy. Khi ngâm trong nước, tổ yến giả nhuộm phẩm màu sẽ bị mất màu, tan trong nước. Còn tổ yến thật dù có đem nấu chín trong nước sôi 100 độ C vẫn còn nguyên màu sắc.

Ông Lê Danh Hoàng còn cho biết, tổ yến thật khá giòn, chỉ cần đánh rơi xuống đất là bể. Trong khi đó yến giả, làm bằng tinh bột, khá dẻo, đem vật cứng mà đập lên cũng chỉ móp méo biến dạng chứ rất khó bể.

Theo dân gian và các sách vở đông y, yến sào thuộc vào hàng có giá trị dinh dưỡng cao vào bậc nhất trong tất cả các món ăn và vị thuốc từ xưa đến nay. Yến sào có vị ngọt, tính bình, vào hai kinh phế và vị nên có tác dụng tăng cường sinh lực, tăng đề kháng, làm sạch phổi, làm vết thương chóng lành. Trong bộ Hải thượng Y tông Tâm lĩnh, Hải Thượng Lãn Ông cho rằng, yến sào có công dụng "bồi dưỡng cơ thể, cải lão hoàn đồng". Yến sào phù hợp với mọi lứa tuổi, không kể tình trạng sức khỏe, ăn vào chỉ có bổ khỏe thêm, và đặc biệt có tác dụng cho người bệnh không ăn được cơm, người suy nhược cơ thể, người mới khỏi bệnh cần phục hồi sức khỏe nhanh. Sách "Thực vật tất khảo ký lục" do Hoàng Xuân Hãn dịch, ghi lại các món ăn có từ cách đây hơn 250 năm, thì yến sào không được liệt kê thành một món ăn, mà chỉ làm gia vị. Điều đó cho thấy, yến sào rất quý và bổ dưỡng, chỉ cần một lượng rất nhỏ là đủ. Về giá trị bổ dưỡng của yến sào, theo số liệu của Trung tâm Công nghệ Sinh học Đại học Thủy sản và Viện Công nghệ sinh học thuộc Trung tâm Khoa học Tự nhiên và công nghệ quốc gia, trong thành phần yến sào có 18 loại acid amin, đặc biệt, acid syalic với hàm lượng 8,6% và tyrosine là những chất có tác dụng phục hồi nhanh chóng các tổn thương khi bị nhiễm xạ hay chất độc hại, kích thích sinh trưởng hồng cầu. Trong yến sào có đến 31 nguyên tố khoáng vi lượng, giàu nhất là Ca và Fe là các khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Các nguyên tố có ích cho ổn định thần kinh trí nhớ như Mn, Br, Cu, Zn cũng có hàm lượng cao. Một số nguyên tố hiếm tuy với hàm lượng thấp, nhưng rất quý giá trong kích thích tiêu hóa tăng hấp thu qua màng ruột như Cr, chống lão hóa, chống chất phóng xạ như Se. Ngoài ra lượng mỡ rất thấp, 0-0,13%, nên yến sào là một món ăn lý tưởng cho bất cứ tình trạng sức khỏe, lứa tuổi nào.

(Theo ĐSPL)