Một phần xác chiếc máy bay của Malaysia Airlines rớt ở Ukraine. (Hình: AP Photo/Dmitry Lovetsky)
Người Việt (NV): Nhìn lại những gì đã xảy ra trong gần 12 giờ đồng hồ qua, thời điểm nào là thời điểm anh xem là quan trọng nhất?
Nguyễn Văn Khanh: Chuyện quan trọng nhất xảy ra vào khoảng 4 giờ 15 chiều ở Washington D.C., tức lúc 1 giờ 15 trưa giờ miền Tây, khi giới truyền thông được tin từ các viên chức an ninh quốc phòng Hoa Kỳ cho biết chiếc phi cơ bị bắn rơi bởi hỏa tiễn từ dưới đất bắn lên. Những viên chức tiết lộ tin này cũng nói rõ 2 điểm: thứ nhất, chiếc phi cơ lâm nạn lúc đang bay ở độ cao 33,000 ft (tức khoảng 10 cây số), do đó đây phải là loại hỏa tiễn đặt trên giàn phóng chứ không phải là loại hỏa tiễn đặt trên vai của người bắn; điểm thứ nhì là chưa rõ hỏa tiễn này được bắn từ đâu, từ phía lãnh thổ Nga hay từ phía Ukraine, ở vùng những dân quân thân Nga đang làm chủ tình hình.
NV: Trước đó, tổng thống Hoa Kỳ có đưa ra lời phát biểu ở Delaware, nhưng ông không nói gì về chuyện này? Tại sao vậy?
Nguyễn Văn Khanh: Theo các viên chức Tòa Bạch Ốc thì khi Tổng Thống Barack Obama loan báo tin chiếc phi cơ lâm nạn, chuyện chưa rõ như là chuyện vài giờ đồng hồ sau đó, mặc dù các viên chức Hội Ðồng An Ninh Quốc Gia có trình bày với tổng thống về khả năng chiếc phi cơ này trúng hỏa tiễn. Thành ra trong lời phát biểu đầu tiên, ông Obama chỉ nói đến chuyện phải tìm hiểu nguyên do tại sao tai nạn xảy ra, phải tìm xem có người Mỹ nào không may đi trên chuyến bay hay không, và hứa là Hoa Kỳ sẽ hỗ trợ tối đa cho cuộc điều tra. Nói cách khác đó là một lời tuyên bố ngắn nhưng được soạn thảo rất kỹ lưỡng, không vội hay không tỏ ý kết tội bất cứ ai trong lúc chưa rõ câu chuyện như thế nào.
NV: Anh nói là ngay từ lúc đầu khi được tin hình như chiếc máy bay bị bắn rơi, Hoa Kỳ đã nghi ngờ có liên quan đến Nga hay là lực lượng thân Nga?
Nguyễn Văn Khanh: Ðiều đó hoàn toàn đúng. Có lẽ quý độc giả còn nhớ 24 giờ trước khi tai nạn thảm khốc này xảy ra, Hoa Kỳ và các nước đồng minh trong Liên Minh Âu Châu (EU) đồng loạt quyết định ban hành một số biện pháp cấm vận mới đối với Nga, dựa vào lý do Nga can dự quá rõ rệt vào tình hình Ukraine, hay nói rõ hơn là Moscow tiếp tục yểm trợ cho những nhóm dân quân thân Nga để họ gây rối ở khu vực nằm sát biên giới với Nga, và cũng là khu vực chiếc phi cơ của hãng hàng không Malaysia Airlines bị bắn rớt.
Nếu theo sát những gì xảy ra 2 tuần trước đó thì chúng ta thấy ngay những chuyện trùng hợp với nhau. Trước hết là các viên chức hành pháp Hoa Kỳ hé lộ cho báo chí thủ đô biết là tin tình báo xác nhận Nga không chỉ viện trợ các loại võ khí nhẹ, mà còn tiếp tế cho lực lượng dân quân Ukraine những loại võ khí rất nguy hiểm, trong đó có cả những giàn hỏa tiễn phòng không có tên là BUK-M1, thường được đặt trên những chiếc xe hạng rất nặng, để có thể di chuyển từ nơi này sang nơi khác. Ðầu tuần rồi khi mời các vị dại sứ của Âu Châu và đại diện EU vào Tòa Bạch Ốc để nói chuyện tăng biện pháp cấm vận với Nga, các viên chức Hội Ðồng An Ninh Quốc Gia cũng đã trình bày rất rõ về chuyện này, và hỏa tiễn phòng không BUK-M1 là loại mà các viên chức an ninh quốc phòng Hoa Kỳ tin là đã được dùng để bắn rơi chiếc phi cơ chở hành khách của Malaysia.
Một sự kiện cũng đáng chú ý khác là trước khi chiếc Boeing 777 bị bắn hạ, các viên chức quân sự Ukraine cũng báo cho Hoa Kỳ biết là máy bay quân sự của họ cũng bị bắn rớt bởi loại hỏa tiễn phòng không mà tôi vừa nói. Có lẽ chính vì thế nên sau khi gọi điện thoại nói chuyện với Tổng Thống Petro Peroshenko của Ukraine, Phó Tổng Thống Hoa Kỳ Joseph Biden là người đầu tiên lên tiếng nói rằng “đây không phải là một tai nạn bình thường” vì “chiếc máy bay (bị bắn) nổ tung trên bầu trời.” Chẳng bao lâu sau đó, anh em nhà báo chúng tôi được tin là chiếc phi cơ Boeing 777 trúng hỏa tiễn nổ tan tành, tất cả 298 hành khách và nhân viên phi hành đoàn đều thiệt mạng.
NV: Lúc đầu có tin nói chỉ có 295 người chết, sau đó lại có tin nói số người thiệt mạng là 298 người. Tại sao có sự khác biệt này?
Nguyễn Văn Khanh: Tôi được nghe nói là 295 người cộng với 3 trẻ em dưới 2 tuổi không phải mua vé, tổng cộng là 298 người. Trong số đó có 283 hành khách và 15 nhân viên phi hành đoàn.
NV: Những gì Hoa Kỳ sẽ làm trong những ngày sắp tới?
Nguyễn Văn Khanh: Theo chỉ thị của Tổng Thống Obama, các viên chức đặc trách điều tra đã sẵn sàng hợp tác với chính phủ Ukraine để tìm cho ra nguyên nhân và thủ phạm vụ bắn chiếc phi cơ chở hành khách của hãng hàng không Malaysia. Bản thông cáo ngắn của Tòa Bạch Ốc cho biết khi nói chuyện với Tổng Thống Peroshenko của Ukraine, tổng thống Hoa Kỳ có nói rằng điều quan trọng nhất là phải giữ nguyên mọi vết tích để chờ nhân viên điều tra vào làm việc. Theo tôi được nghe nói thì toán nhân viên điều tra này không chỉ có nhân viên Mỹ, mà còn có những nhân viên của các nước khác, tức là sẽ có toán điều tra quốc tế.
NV: Liệu chính phủ Ukraine có thể “giữ nguyên mọi vết tích” như tổng thống Hoa Kỳ và tổng thống Ukraine mong muốn hay không?
Nguyễn Văn Khanh: Ðó là vấn đề rất nan giải, vì nơi chiếc máy bay bị bắn rơi là nơi dân quân thân Nga đang chiếm giữ. Cho đến khuya hôm nay (Thứ Năm, 17 Tháng Bảy 2014), chưa rõ chính phủ Kiev sẽ giải quyết chuyện này như thế nào.
NV: Liệu có thể nói là mọi mũi dùi đang chỉ về phía Nga không?
Nguyễn Văn Khanh: Ðiều đó đúng, nếu nói mọi mũi dùi đang chỉa về ông Vladimir Putin lại còn đúng hơn nữa.
NV: Giả sử kết quả cuộc điều tra xác nhận những gì Hoa Kỳ và thế giới đang nghi ngờ, lúc đó Washington và cộng đồng quốc tế sẽ làm gì? Phải làm gì?
Nguyễn Văn Khanh: Nếu nói phải làm thì lúc đó có rất nhiều điều cần phải làm, như triệu hồi đại sứ, kế hoạch cô lập Nga sẽ được thực hiện một cách rốt ráo, hữu hiệu hơn, những biện pháp cấm vận gắt gao hơn cũng sẽ được ban hành. Chỉ có một điều tôi không nghe nói tới là chuyện Hoa Kỳ huy động mở trận chiến quân sự với Nga, nhưng điều không thể chối cãi được là quan hệ giữa Nga và Hoa Kỳ đang ở chỗ khó khăn sẽ trở nên khó khăn hơn nữa.
NV: Anh có biết tin tức bên Nga về tai nạn hàng không thảm khốc này được loan tải như thế nào không? Có giống như tin tức thế giới được biết hay không?
Nguyễn Văn Khanh: Tôi có điện thoại, email hỏi một số nhà báo Nga mà tôi có dịp làm quen hồi đầu năm nay khi đến Sochi đưa tin về Olympic Mùa Ðông, thì họ nói tin tức phía chính phủ đưa ra là đổ lỗi cho Ukraine, đây là điều chính ông Putin cũng nói, đi kèm với bàn luận là dân quân thân Nga không có võ khí và cũng không biết sử dụng những loại võ khí quá tối tân để có thể bắn hạ một chiếc phi cơ đang bay cao 10,000 mét. Nhưng nên nhớ ở Nga cũng có cable, satelite TV, nên chính phủ muốn nói gì thì cứ nói, người dân qua những đài quốc tế khác đều biết chuyện gì xảy ra.
NV: Câu hỏi chót, sau chuyện không may này, tình trạng của hãng hàng không Malaysia Airlines sẽ như thế nào?
Nguyễn Văn Khanh: Nhiều người nói với tôi là có lẽ, hãng hàng không Malaysia Airlines sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Trước ngày chiếc phi cơ MH370 mất tích (đến giờ vẫn chưa tìm thấy), hãng này đã gặp trở ngại lớn về tài chánh, bây giờ lại đến chuyện không may này xảy ra, không rõ Malaysia Airlines sẽ đối phó ra sao.
NV: Cảm ơn anh.
07-17-, 2014 7:52:46 PM
Nguyễn Văn Khanh
Theo Người Việt
No comments:
Post a Comment