Tờ trình 'lạ'

Tỉnh Trà Vinh có một vùng bờ biển giàu và đẹp. Trên vùng bờ biển ấy, có huyện Duyên Hải. Ở huyện Duyên Hải, có Nhà máy nhiệt điện Duyên Hải 3. Trong nhà máy ấy, có... người Trung Quốc sang làm việc xây dựng. Cũng như các công trình nhiệt điện khác trên đất nước ta, hễ có hai chữ “nhiệt điện” thì có người Trung Quốc đến làm.

Hễ nói đến công trình nhà máy nhiệt điện thì thế giới xếp công nghệ và kỹ thuật xây dựng theo tiêu chuẩn Hoa Kỳ, Nhật Bản và khối EU là tiên tiến nhất. Máy móc của họ bền, gọn nhẹ, ít tốn nhiên liệu. Công tác chỉ đạo, hướng dẫn của họ cao cường và đầy tinh thần trách nhiệm. Họ có xây dựng ở đâu thì cũng chỉ đi những kỹ sư, chuyên gia, kỹ thuật viên đầu ngành; phần nhân công họ lấy người bản địa. Ít khi nào họ dẫn nhân công đi theo.

Thế nhưng, không hiểu tại sao nhiệt điện nào trên đất ta cũng toàn là nhà thầu và kỹ sư và công nhân Trung Quốc... Tôi không dám nói nhiều, chỉ mong bạn so sánh chiếc xe Dream do người Thái Lan hoặc nhà máy ở bên ta làm ra với chiếc Dream dỏm của Tàu. Hàng của ai cao cường hơn thì bạn biết rồi vậy.

Hình như các nhà thầu Trung Quốc rất giỏi phàm trần, đi sang nước nào làm bất cứ công trình thầu nào, họ cũng dẫn theo toàn là người của họ. Vừa rồi, trên tuần san này tôi có bàn chuyện những tay lang băm Trung Quốc cũng xưng là giáo sư bác sĩ trong hoạt động khám chữa bệnh. Trong hoạt động xây dựng, người Trung Quốc nào cũng được gọi là kỹ sư, chuyên gia cao cấp hết ráo. Vậy đó mà khi làm công việc xây dựng, các “kỹ sư”, “chuyên gia” cao cấp kia vẫn khiêm tốn đào hố móng, đổ nước trộn hồ, bắt trụ sắt đổ bê tông.

Đây tôi nói về cái tỉnh Trà Vinh. Có cái Công ty China Chengda Engineering của Trung Quốc đang làm Nhà máy nhiệt điện Duyên Hải 3. Họ thiếu người nên muốn tuyển 3.800 lao động người Việt Nam làm lao động phổ thông, lao động kỹ thuật và cán bộ quản lý tính đến năm 2017. Riêng trong năm 2013, họ tuyển 150 người, trong đó cán bộ quản lý phải tốt nghiệp đại học và có trình độ ngoại ngữ tiếng Anh hoặc tiếng Trung Quốc.

Thông báo tuyển dụng người được trình lên Sở Lao động - Thương binh - Xã hội tỉnh Trà Vinh. Thế nhưng không hiểu làm sao, sở này lại ngâm cho một thời gian 20 ngày rồi mới triển khai chuyện thông báo tuyển người. Sở nói họ đã gửi thông báo đến nhiều đơn vị hữu quan thế nhưng... không có người Việt Nam nào đến xin tuyển dụng. Và sở đành có tờ trình UBND tỉnh, trong đó có câu văn danh tiếng nhất...

Trà Vinh rằng: “Sở Lao động - Thương binh - Xã hội trình Chủ tịch UBND tỉnh xem xét cho nhà thầu tuyển 2.163 lao động Trung Quốc theo từng vị trí công việc”. Cái hay nhất là thông báo tuyển chỉ xin tuyển lao động người Việt Nam mà trong tờ trình này lại lái sang lao động người Trung Quốc.

Tờ trình không đề cập đến việc không tuyển được người Việt Nam.Trên cơ sở nội dung của tờ trình, UBND tỉnh phê duyệt mà rằng: “Đồng ý với đề nghị của giám đốc Sở Lao động - Thương binh - Xã hội để Công ty China Chengda Engineering được tuyển 2.163 lao động người nước ngoài (quốc tịch Trung Quốc) vào các vị trí không tuyển được lao động Việt Nam”. Than ôi, Trà Vinh có cả chục công ty tuyển người lao động cho các công trình mà cả sở và ủy ban... quên mất họ. Vậy là huề vốn, không có một thằng em trai Việt Nam nào xin vào làm được trong nhà máy nhiệt điện này dù họ là người Trà Vinh và đồng bằng sông Cửu Long chính cống con cò hương.

Việc của mọi người thì mọi người bàn tán. Bàn rằng, phải chăng đất nước này thiếu hẳn anh em lao động phổ thông, lao động kỹ thuật có tay nghề cao và cán bộ quản lý tốt nghiệp đại học nói được tiếng Anh, tiếng Hoa mà phải đi thỉnh từ Trung Quốc sang cho nó gườm gà, gắc gối? Hình như ngành lao động Trà Vinh không biết được rằng đất nước ta còn có trên 72.000 ngàn em đậu cử nhân xong, tiếng Anh và tiếng Trung có thừa; nhiều em có tay nghề kỹ thuật và lao động phổ thông nhưng chưa có việc làm?

Dư luận lại bàn rằng ngành lao động Trà Vinh triển khai thông báo tuyển người này một cách rất chi là ấm ớ. Họ trả lời báo chí rằng họ gửi thông báo qua nhiều đơn vị hữu quan ở Trà Vinh như báo Trà Vinh, đài Trà Vinh, Đại học Trà Vinh, Trung tâm giới thiệu việc làm, Trường trung cấp dạy nghề... từ khuya rồi. Thế nhưng, khi báo chí đi hỏi thăm thì nhiều đơn vị trả lời rằng họ không hề được nhận thông báo tuyển người. Vậy ai đã nói dối trong trường hợp này và động cơ diesel nào đã đưa người ta đến chuyện nói dối?

Giới giang hồ còn bàn rằng tại sao Sở Lao động - Thương binh - Xã hội Trà Vinh không nghĩ đến việc thông báo việc tuyển người này rộng rãi trên các phương tiện truyền thông thông tin toàn Nam bộ và cả nước? Bảo đảm chỉ cần hai tờ báo lớn và hai đài truyền hình lớn đóng ở khu vực Nam bộ loan tin không công cho thì số người nộp hồ sơ xin vào làm ở nhiệt điện này sẽ có cả vạn người nộp đơn. Bởi nhu cầu kiếm việc làm đang là nhu cầu rất thật và người có tay nghề phù hợp công việc của ta là khá phong phú. Than ôi, tại sao sở không công khai như vậy mà cứ giấu giấu, đút đút, lén lút làm theo kiểu hành chính như vậy nhỉ?

Cuối cùng, UBND tỉnh Trà Vinh và Sở Lao động - Thương binh - Xã hội của tỉnh có hình dung ra được một nhà máy ở vùng duyên hải đông đến trên 2.000 người nước ngoài làm việc và cư trú sẽ tạo ra bao nhiêu việc khó khăn cho địa phương và cơ quan an ninh về việc quản lý an ninh địa bàn không nhỉ? Và nếu mà vợ con của các “bằng hữu” ấy đòi đi theo họ để sang... Trà Vinh nâng khăn sửa túi cho vẹn tình vẹn nghĩa thì không hiểu các vị ở Trà Vinh xử lý thế nào? Lập thêm vài phường xã mới cho họ ở chăng?

Bộ Công thương và ngành điện dường như chỉ lo nhiệt điện và chỉ quan tâm đến công nghệ Trung Quốc. Tỉnh Trà Vinh cũng chỉ lo nhiệt điện mà không cần biết người làm nhiệt điện đó là ai, từ đâu tới, tới đông đen để làm gì. Thành phố Đà Nẵng để cho biển hiệu viết bằng chữ Tàu bung xòe y như một khu phố Tàu, chỉ vừa ra lệnh gỡ bỏ cách đây không lâu. Lẽ nào ta mất cảnh giác đến vậy sao?

Vũ Đức Sao Biển