Manila phản đối Bắc Kinh tăng cường tuần tra trong vùng đặc quyền kinh tế Philippines

Một tàu hải giám Trung Quốc hoạt động trên Biển Đông.Reuters

RFI-Trọng Nghĩa

Sau khi lớn tiếng bác bỏ đề nghị của Mỹ về việc các bên tranh chấp tại Biển Đông cùng đình chỉ các hành động gây mất ổn định, Trung Quốc đã tiếp tục các hành vi bị đánh giá là khiêu khích. Bộ Ngoại giao Philippines hôm nay, 18/08/2014 xác nhận sẽ phản đối Trung Quốc về các hoạt động « tuần tra ngày càng tăng của Bắc Kinh trong một vùng giầu tiềm năng dầu khí bên trong vùng đặc quyền kinh tế Philippines.

Theo hãng tin Pháp AFP, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Philippines Charles Jose, khẳng định : « Việc tàu Trung Quốc thường xuyên qua lại trong vùng Recto Bank (còn gọi là Reed Bank - tên tiếng Việt là Bãi Cỏ Rong) không phải là một sự hành xử quyền tự do hàng hải một cách bình thường, mà thực sự là một phần của một mô hình tuần tra bất hợp pháp nhằm áp đặt chủ quyền (của Trung Quốc) trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines". Theo phát ngôn viên ngoại giao Philippines, các hoạt động đó nằm trong nỗ lực đơn phương của Trung Quốc để thay đổi hiện trạng ở Biển Đông.
Đối với phía Philippines, Reed Bank chỉ cách đảo Palawan khoảng 85 hải lý (157 km), tức là nằm sâu trong vùng đặc quyền kinh tế của nước này được quốc tế công nhận, trong khi lại cách bờ biển đảo Hải Nam của Trung Quốc đến 595 hải lý.
Ngay từ hôm qua 17/08/2014, Tổng thống Philippines đã báo động về sự hiện diện của tàu khảo sát Trung Quốc tại một khu vực Bãi Cỏ Rong. Trả lời phỏng vấn truyền hình, ông Aquino cho biết rằng Quân đội Philippines gần đây đã phát hiện hai chiếc tàu thủy văn Trung Quốc ở khu vực Recto Bank, một nơi « rõ ràng là ở bên trong vùng đặc quyền kinh tế » của Philippines.
Tổng thống Aquino đã tố cáo : « Họ (tức là Trung Quốc) muốn đòi hỏi những gì thuộc về chúng ta. Chúng ta sẽ để cho tình trạng đó kéo dài đến đâu ?... Họ đang làm gì ở đó ? Họ tiến hành những loại nghiên cứu nào ? Tôi hy vọng sự hiện diện của các tàu này sẽ không làm căng thẳng giữa hai quốc gia gia tăng. »
Peter Paul Galvez, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Philippines hôm nay xác nhận rằng đó là hai chiếc tàu khảo sát thủy văn có khả năng thiết lập bản đồ đáy biển. Hai chiếc này đã bị phát hiện lần đầu tiên vào tháng Sáu, nhưng có khả năng hoạt động hơn một tháng trên biển.
Bãi Cỏ Rong, một vùng có tiềm năng dầu khí được đánh giá là khả quan, nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines nhưng đã bị Bắc Kinh nhòm ngó từ lâu. Vào năm 2011, Trung Quốc từng cho tàu tuần tra vào xua đuổi một tàu khảo sát của tập đoàn Anh-Philippines Forum Energy PLC hoạt động trong khu vực. Theo Tổng thống Aquino, hai chiếc tàu khảo sát Trung Quốc lần này đã hiện diện tại cùng một khu vực nơi Forum Energy thăm dò cách nay ba năm.
Forum Energy là hãng đã được chính quyền Manila trao quyền thăm dò vùng Bãi Cỏ Rong. Tháng Bảy vừa qua, tập đoàn này đã được chính quyền Philippines cho triển hạn một năm kế hoạch khoan dò tìm khí đốt ở khu vực này. Kế hoạch dự kiến ​​sẽ hoàn thành vào tháng 08/2016.
Vùng dầu khí tiềm năng ở Bãi Cỏ Rong không phải là nơi duy nhất của Philippines bị Trung Quốc nhòm ngó. Vào tháng Năm vừa qua, Tổng thống Aquino từng báo động với các lãnh đạo Đông Nam Á rằng tàu Trung Quốc cũng đã bị phát hiện tại vùng Galoc, một mỏ dầu đang do Philippines khai thác ở phía tây bắc đảo Palawan.
Ngoài các vùng khai thác dầu khí, theo Hải quân Philippines, hàng ngày vẫn thấy ba tàu Hải cảnh Trung Quốc xung quanh vùng Bãi Cỏ Mây (Second Thomas Shoal), không xa Reed Bank, cũng như từ hai đến ba chiếc tàu khác tại vùng bãi cạn Scarborough, một nơi khác trên Biển Đông bị Trung Quốc tranh chấp.