Monday, May 9, 2016

Làm sao tránh một vụ Vũng Áng khác : Trước tham vấn, sau minh bạch

Trọng Nghĩa 
Theo RFI-09-05- 2016
Người dân Việt Nam tiếp tục xuống đường hôm Chủ Nhật 8/5 phản đối vụ cá chết hàng loạt.
Ngày 08/05/2016, hàng trăm người Việt Nam lại biểu tình, chủ yếu tại hai thành phố lớn Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, để phản đối tập đoàn thép Đài Loan Formosa, bị cáo buộc là thủ phạm gây ô nhiễm vùng biển ngoài khơi miền Trung Việt Nam, làm cá chết hàng loạt. Đây là lần thứ hai có các cuộc xuống đường như vậy, lần đầu tiên là vào hôm 01/05, phản ánh tâm lý uất ức của dư luận trước một thảm họa môi trường nghiêm trọng, được phát hiện từ nhiều tuần lễ nay, nhưng chưa thấy có giải thích và giải pháp thỏa đáng từ phía chính quyền.
Thảm họa « Vũng Áng » đã nêu bật một sự lệch lạc tại Việt Nam trong việc giải quyết tốt phương trình phát triển công nghiệp và bảo vệ môi trường, trong đó có cả môi trường sống của người dân.
Theo chuyên gia môi trường Nguyễn Đức Hiệp tại Sydney (Úc), sở dĩ vụ Vũng Áng xẩy ra và khuấy động dư luận, đó là do thiếu sót của chính quyền trong việc nghiêm túc áp dụng quy trình dầu tư công nghiệp, từ khâu chấp nhận cho Formosa lập nhà máy, đánh giá tác động môi trường, tham vấn cộng đồng liên quan bị ảnh hưởng, cho đến khâu giám sát sau đó.
Lý thuyết tốt, nhưng thực hiện kém
Theo ông Nguyễn Đức Hiệp, chính sách và luật pháp về môi trường của Việt Nam trên lý thuyết rất tốt, nhưng vấn đề áp dụng, thực thi và quản lý đều thiếu sót hay chỉ áp dụng khi cần, thiếu sự nhất quán. Để tránh tái diễn những vụ như Vũng Áng mà hiện vẫn chưa giải quyết ổn thỏa, chính quyền cần đặc biệt quan tâm đến hai nguyên tắc : tham vấn cộng đồng cư dân tại chỗ trước khi có dự án, và nếu chẳng may xẩy ra sự cố, thì cần phải minh bạch trong cách xử lý.
Sau đây, mời quý vị nghe bài phỏng vấn chuyên gia Nguyễn Đức Hiệp dành cho RFI.
Vấn đề Vũng Áng
Từ thượng tuần tháng Tư đến nay, người ta đã phát hiện ra hàng triệu con cá và nghêu sò bị chết dọc theo bờ biển một số tỉnh miền bắc Trung Bộ, quanh khu vực Vũng Áng, tỉnh Hà Tĩnh.
Tập đoàn Đài Loan Formosa, vốn có một khu công nghiệp luyện thép rất lớn trong vùng đã lập tức bị nghi ngờ là nguồn gốc xả chất hóa học độc hại ra biển, gây ô nhiễm mội trường nghiêm trọng, trước mắt là làm cá chết, nhưng sẽ để lại nhiều hệ quả tai hại trong nhiều năm sau này.
Tình hình rất nghiêm trọng, nhưng chính phủ lại bị cho là thiếu phản ứng kịp thời, cho đến hết ngày 08/05/2016 vẫn chưa ra được kết luận rõ ràng về cuộc điều tra tìm hiểu nguyên nhân của điều được mệnh danh là một thảm họa môi trường nặng nề nhất Việt Nam trong thời gian gần đây.
Đối với báo giới Việt Nam, thủ phạm chính là Formosa, đã có một đường ống xả nước thải trực tiếp ra biển.
Dư luận lại càng bất bình khi chính quyền bị cho là chỉ chạy theo kinh tế mà lơ là vấn đề môi trường, nhất là khi ông Chu Xuân Phàm (Chou Chun Fan), nguyên đại diện Formosa ở Việt Nam đã không ngần ngại thách thức những người dám phàn nàn về vụ cá chết là phải biết chọn lựa giữa việc mò tôm, bắt cá hay là có một nhà máy tối tân, hiện đại.
Tuyên bố này đã khiến dư luận Việt Nam phẫn uất, và tập đoàn Formosa đã phải bãi nhiệm ngay viên chức của mình.
PV Nguyễn Đức Hiệp09/05/2016

No comments:

Post a Comment