Thanh Trúc, phóng viên RFA 2016-03-25
Lễ khởi công xây dựng đường ống dẫn nước sạch sông Đà 2.Courtesy Dân Trí
Người dân lo lắng
Thông tin nhà thầu Trung Quốc được chọn cung cấp ống cho dự án dẫn nước sông Đà về Hà Nội giai đoạn 2 khiến dư luận người dân thủ đô cũng như những đối tượng quan tâm tỏ ra lo lắng. Lý do về vấn đề chất lượng cũng như những tác động khó lường khác.
Tin tức cụ thể là công ty Trung Quốc Xinxing đã thắng gói thầu dự án hệ thống dẫn nước từ sông Đà về chuỗi đô thị Sơn Tây-Hòa Lạc-Xuân Mai-Miếu Môn-Hà Nội-Hà Đông mà chủ đầu tư là Vinaconex Tổng Công Ty Cổ Phần Xuất Nhập Khẩu Và Xây Dựng Việt Nam. Và ống dẫn nước sẽ là những ống bằng gang dẻo do một nhà thầu của Trung Quốc tại tỉnh Hà Bắc thiết kế.
Bạn trẻ Việt An thì nói rằng cũng như mọi người bạn cảm thấy vô cùng lo lắng:
Ai cũng lo, bây giờ cái gì của Tàu họ mang qua cũng phải lo, đồ ăn, thức uống, đồ dùng, quần áo... những chuyện thường ngày còn vậy, bây giờ tới ống nước bằng kim loại của Tàu thì ai cũng lo chứ.
-Ông Trịnh Bách
“Với góc nhìn của em, một người đã sống và làm việc ở Hà Nội rất lâu thì em rất lo lắng. Gần đây các phương tiện truyền thông đưa ra hàng loạt tin tức liên quan đến thực phẩm không được sạch rồi những hóa chất độc hại trong thức ăn từ Trung Quốc tràn sang Việt Nam thì khi mà thấy nhà thầu Trung Quốc trúng gói thầu làm nước sạch cho Hà Nội thì em không an tâm về sự việc này.
Thứ hai là vì giai đoạn 1 đã xảy ra rất nhiều lần vỡ ống nước, em và bạn bè là những người trực tiếp chịu hậu quả là có những lần mất nước ba đến năm có khi đến cả tuần không có nước sạch để dùng, rất khó khăn. Cũng mong muốn có thể tìm một phương án nào đấy, nếu không thay. Em không an tâm, em nghĩ nếu không đổi được nhà thầu thì phải tìm ngay một đơn vị trực tiếp giám sát gói thầu này sao cho đảm bảo được nguồn nước thiết yếu của cuộc sống hàng ngàý. Nếu không thể đảm bảo thì sẽ ảnh hưởng rất lớn đến cả mặt kinh tế sức khỏe của người dân Hà Nội nữa.”
Ông Trịnh Bách, Việt kiều đã về sống ở Hà Nội hơn mười năm nay, nói rằng điều ông suy nghĩ cũng không khác gì điều người Hà Nội đang suy nghĩ, tức là đường ống dẫn nước giai đoạn 1 đã vỡ những 17 lần thì giai đoạn 2 chắc cũng không tránh khỏi bị vỡ ống nữa:
“Mình sống đây thì cũng giống như mọi người thôi là ai cũng lo, bây giờ cái gì của Tàu họ mang qua cũng phải lo, đồ ăn, thức uống, đồ dùng, quần áo... những chuyện thường ngày còn vậy, bây giờ tới ống nước bằng kim loại của Tàu thì ai cũng lo chứ.
Nói thiệt ra chính quyền họ làm thì ai biết họ làm cái gì, ai có quyền nói gì họ đâu, nhưng mà lo thì vẫn lo. Nhà ai mà có thể sắm sửa được thì để một cái lọc nước trong nhà. Ống nước trước bể như vậy rồi mà cứ đâm đầu y chang như vậy thì mình cũng không hiểu. Lo là lo cho bà con mình đó.”
Một trong những điểm vỡ đường ống dẫn nước sạch sông Đà giai đoạn 1. Photo courtesy of Dân Trí.
Dưới mắt chuyên gia môi trường, tiến sĩ Nguyễn Văn Khải, cái chính là lòng tin của người tiêu dùng vì đến lúc này dân chỉ được thông báo rằng hệ thống cấp nước Sông Đà giai đoạn 2 sẽ được lắp đặt bằng những ống gang dẻo của Trung Quốc:
“Chất lượng và cấu tạo thành phần hóa học của chất gang ấy như thế nào, sức bền vật liệu của nó ai kiểm định, đấy là cái quan trọng nhất. Gang dẻo hay gang cứng không thành vấn đề vì người ta có tin họ đâu. Trong gang dẻo có rất nhiều loại gang, Inox cũng có rất nhiều loại Inox, nhôm cũng có nhiều loại nhôm, đồng thì có đồng thau, đồng đỏ, đồng đen. Cái chính là người ta không biết nó là gì, thành phần nó có bao nhiêu sắt, bao nhiêu cacbon, nó có thể có thêm Nikel không, có thêm Chrôm không... thì mới biết mà trả lời chứ chúng tôi có biết họ làm cái gì đâu.”
Anh Kiên, cư dân Hà Nội, lại có cái nhìn khác:
“Việc xây thêm đường nước về Hà Nội rất cần thiết rất quan trọng đối với người dân. Quan điểm của em thì nhà thầu Trung Quốc cũng tốt mà, trong mỗi việc làm cũng có cái tốt cũng có cái xấu. Hàng Trung Quốc có rất nhiều cái mà người Việt Nam dùng chẳng hạn một số hàng giá rẻ, từ cuốc, xẻng rồi dao kéo, tại sao cứ nói thế nọ thế kia trong khi người dân vẫn thích vẫn mua dùng đấy chứ.
Việt Nam làm đi, tổng thầu Việt Nam làm hay là hỏng suốt vỡ suốt, vậy thử xem để Trung Quốc làm thì họ có làm vỡ hay không.”
Nhà nước cần quan tâm hơn
Sau khi có phản ứng của người dân, hôm thứ Sáu ngày 25 phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ thị Ủy Ban Nhân Dân thành phố Hà Nội, phối hợp cùng Bộ Xây Dựng, rà soát lại toàn bộ dự án xây đường nước Sông Đà số 2.
Yêu cầu duyệt xét và đánh giá tổng thể dự án đường nước Sông Đà 2 mà ông Nguyễn Xuân Phúc đưa ra cũng được dư luận đặc biệt chú ý. Theo chuyên gia kinh tế, tiến sĩ Phạm Chí Dũng, minh bạch và rõ ràng là những yếu tố không thể bỏ qua nếu muốn người dân tin tưởng:
Phải chứng minh cho người dân là việc kiểm định minh bạch và công bằng. Chỉ có điều cơ quan đứng ra thực hiện là bên Vinaconex thì bị tai tiếng quá nhiều cho nên người dân không tin.
-Ông Bùi Văn
“Thông tin là chủ đầu tư của công trình nước sạch Viwasucto chấp nhận người thắng thầu là công ty Xinxing của Trung Quốc thì người ta cho rằng nhà thầu Trung Quốc, doanh nghiệp Trung Quốc chi thoáng nhất và chi dưới gầm bàn do đó là thắng thầu. Một trong những mánh khóe của doanh nghiệp Trung Quốc là bỏ giá rẻ để thắng thầu cho dễ dàng nhưng sau đó lại tăng vốn đầu tư lên và yêu cầu chủ đầu tư phải bù đắp. Có thể nói các doanh nghiệp Trung Quốc đã thắng thầu và đã thu lợi rất lớn, bằng chứng là trong nhiều năm qua có tới 90% một số công trình xây dựng cơ bản ở Việt Nam thuộc về các nhà thầu Trung Quốc.
Từ 2009 Tổng Công Ty Điện Lực Việt Nam đã mua từ Trung Quốc với giá gấp 3 lần ở trong nước, làm thất lợi cho nhà nước và ngân sách quốc gia rất lớn.
Trong trường hợp cung cấp ống gang dẻo của công ty Xinxing thì người dân cho đây là một thất lợi của chính phủ Việt Nam, tức là một sự phụ thuộc hơn nữa đối với Trung Quốc.
Do đó tôi nghĩ trong trường hợp này chủ đầu tư là Viwasucto và công ty Xinxing phải công khai toàn bộ chỉ tiêu kỹthuật đường ống dẫn nước Sông Đà giai đoạn 2, cơ quan chức năng cần có cơ chế giám sát chặc việc thực hiện dự án, rút kinh nghiệm từ giai đoạn 1 bể tới 17 lần mà chủ đầu tư Việt Nam hoàn toàn không hề hấn gì, thậm chí được tuyên dương. Yêu cầu thứ hai là phải công khai và cam kết với dân nếu không làm được thì phải chịu hình thức xử lý xử phạt như thế nào.”
Thẩm định dự án đường ống dẫn nước Sông Đà giai đoạn 2 bằng ống gang dẻo của Trung Quốc không phải chuyện khó, cái khó là nhà nước hãy chú tâm giải quyết những chuyện tồn đọng lớn hơn nữa nếu muốn lấy lại niềm tin nơi người dân. Ông Bùi Văn, giảng viên kinh tế của chương trình Fulbright ở Việt Nam, góp ý:
“Năm vừa rồi Việt Nam nhập của Trung Quốc 50 tỷ đô la hàng hóa, còn dự án đường ống nước này chỉ có hơn 200 triệu, khoảng chừng 0,4% tổng nhập khẩu một năm, còn 99,6% còn lại là thực phẩm, hóa chất, hàng điện tử, linh kiện máy móc, vì thế mà khó kiểm định khó kiểm tra gấp hàng trăm lần so với ống gang. Ống gang này với trình độ khoa học công nghệ hiện nay ai cũng thẩm định được.
Phải chứng minh cho người dân là việc kiểm định minh bạch và công bằng. Chỉ có điều cơ quan đứng ra thực hiện là bên Vinaconex thì bị tai tiếng quá nhiều cho nên người dân không tin. Cái thứ hai là các cơ quan kiểm định của Việt Nam chẳng có động tác nào để cho dân người ta tin cả.”
Vẫn theo chỉ thị của phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, kết quả rà soát phải được trình lên phó thủ tướng trước ngày 31 tháng Ba này. Được biết thời gian xây dựng đường ống dẫn nước Sông Đà giai đoạn 2 dự kiến hoàn tất năm 2019. Và khi hoàn thành, những tuyến ống dẫn nước này sẽ có chiều dài hơn 47 kilômét với năng suất gấp đôi so với giai đoạn 1 là 600.000 mét khối một ngày.
No comments:
Post a Comment