UAV cỡ lớn RQ-180 do Northtop Grumman phát triển trong một chương trình “đen” của Bộ Quốc phòng Mỹ.
RQ-180 là hệ thống UAV thế hệ mới và khác với các UAV chạy êm như Predator và Reaper của General Atomics, chúng dùng để hoạt động khác ở khu vực không gian “không thể tiếp cận” hay “tranh chấp”, tức là trong điều kiện có sự đối kháng của đối phương có hệ thống phòng không và không quân mạnh. Sự xuất hiện của RQ-180 cũng soi sáng những lý do thực sự khiến Không quân Mỹ (USAF) từ chối sử dụng tiếp UAV RQ-4B Global Hawk Block 30 vốn thuộc về thế hệ UAV trước.
Theo bài báo, Northtop Grumman đã giành được hợp đồng bí mật của Bộ Quốc phòng Mỹ chế tạo RQ-180 sau cuộc đấu thầu có cả sự tham gia của các công ty Boeing và Lockheed Martin. Dự đoán, chương trình này là chương trình hợp tác giữa USAF và CIA, và được thực hiện dưới sự quản lý của Văn phòng Rapid Capabilities Office của USAF. Một UAV bí mật khác, có chức năng gần giống, nhưng kích thước nhỏ hơn là RQ-170 Sentinel cũng đã được hãng Lockheed Martin phát triển theo cách thức tương tự.
Việc phân tích báo cáo tài chính của Northtop Grumman khiến người ta phải dự đoán rằng, hợp đồng RQ-180 được ký vào năm 2008, khi nêu ra sự gia tăng các đơn đặt hàng thêm 2 tỷ USD không thể giải thích được ở phân hãng Integrated Systems. Trong báo cáo tài chính năm 2013 của Northrop Grumman có thông báo rằng, một chương trình phát triển máy bay không được tiết lộ đã bước vào giai đoạn tiền sản xuất loạt (LRIP). Các bức ảnh vũ trụ có được cho thấy có những công trình trú ẩn và hăng-ga mới dành cho máy bay có sải cánh khoảng 130 ft được xây dựng tại hãng Northrop ở Palmdale, California và tại trung tâm thử nghiệm bay tuyệt mật khét tiếng Area 51 của USAF ở Groom Lake, Nevada. Trước đó, vào cuối năm 2010, Northtop Grumman đã tuyên bố mở rộng nhà máy sản xuất của mình ở Palmdale.
Chức năng chính của RQ-180 là tiền hành trinh sát đường không tổng hợp bằng tổ hợp các khí tài, bao gồm các hệ thống trinh sát chủ động (với radar anten mạng pha chur động) và thụ động. Có tin, UAV này còn có thể dùng cho nhiệm vụ tác chiến điện tử. Theo thuật ngữ của Mỹ, RQ-180 là hệ thống trinh sát kiểu “xâm nhập” (“penetrating” hay “permissive), có nghĩa là có khả năng xâm nhập vào không phận “cấm” để trinh sát (Intelligence, Surveillance and Reconnaissance - ISR).
RQ-180 là sản phẩm thừa kế sự tham gia của Northrop Grumman trong chương trình UAV tiến công nổi tiếng Joint Unmanned Combat Air System (J-UCAS). Đây là chương trình hợp tác của USAF và Hải quân Mỹ vào cuối năm 2005 đã trở thành nạn nhân của sự bất đồng giữa hai quân chủng này vì Hải quân Mỹ thì muốn có thật nhanh một UAV tiến công trên hạm phù hợp, còn USAF đòi có một UAV tiến công-trinh sát “tấn công toàn cầu” lớn hơn.
Văn kiện ngân sách của Hải quân Mỹ tài khóa 2007 cho thấy rằng, vào tháng 12/2005, chương trình J-UCAS đã được chia thành chế tạo mẫu trình diễn cho Hải quân Mỹ (điều này đã dẫn đến việc chế tạo X-47B của Northrop Grumman) và “các chương trình mật của USAF”. Ngay hồi đó, Northrop Grumman đã công khai thảo luận hàng loạt phương án thiết kế của X-47C với sải cánh lớn hơn, mà lớn nhất trong số đó là biến thể có sải cánh 172 ft, với 2 động cơ được chế tạo trên cơ sở động cơ General Electric CF34 và có khả năng mang 10.000 bảng tải trọng chiến đấu.
RQ-180 nhỏ hơn thiết kế này và không rõ liệu nó có đảm nhiệm cả nhiệm vụ tiến công hay không. Nó có kích thước và tầm bay giống như Global Hawk vốn có trọng lượng 32.250 bảng và có thể bay liên tục 24 giờ ở cự ly cách căn cứ 1.200 hải lý. Trong khi RQ-170 nhỏ hơn nhiều có thời gian bay chỉ 5-6 giờ.
Đặc điểm then chốt của thiết kế RQ-180 là sự cắt giảm độ bộc lộ radar ở mọi góc độ và ở một dải tần rộng so với các máy bay F-117, F-22 và F-35 của Lockheed Martin. Thiết kế được tối ưu hóa để bảo vệ trước các thiết bị bức xạ tần số thấp và cao tần của đối phương từ mọi hướng. Thiết kế cũng bảo đảm kết hợp công nghệ tàng hình (Stealth) với hiệu quả khí động tuyệt với để tăng độ cao bay, tầm bay và thời gian bay.
Máy bay sử dụng phương án cấu trúc khí động tàng hình của Northrop có tên gọi là “cranked-kite” từng được sử dụng ở X-47B, với cánh giữa “nhẵn” đặt cao và các cánh “bên ngoài” mỏng, dài. Các kỹ sư của Northrop Grumman đã công khai tuyên bố (từ trước khi bắt đầu chương trình bí mật) rằng, thiết kế “cranked-kite” là linh hoạt và có thể tùy biến quy mô, khác với thiết kế của máy bay ném bom В-2 vốn có mép cánh trước kiểu liên tục.
Các quan chức ngành công nghiệp cho biết, đặc điểm khí động tính toàn cho phép các máy bay tàng hình mới đạt được hiệu quả tàng hình của sơ đồ kiểu “cánh bay”. Việc điều khiển hệ thống dòng khí ba chiều phức tạp là chìa khóa để đạt được hiệu ứng chảy tầng cho phần lớn cánh và thiết kế các hệ thống thiết bị hút khí và loa phụt bảo đảm tính tàng hình vừa nhẹ và vừa hiệu quả hơn các hệ thống ở B-2. Việc duy trì sự chảy tầng ở mức độ cao trê cánh hình tên là một thành tựu lớn của khí động học.
Việc điều khiển chảy tầng và sự gia tăng đặc tính tàng hình đã đòi hỏi sử dụng rộng rãi các công nghệ composite mới mà rõ ràng là dựa trên các nghiên cứu của công ty Scaled Composites mà Northrop Grumman đã mua vào năm 2007.
Dự đoán, RQ-180 sử dụng 2 động cơ General Electric CF34 cải tiến vốn đã được đề xuất cho các biến thể của Х-47. Không loại trừ, UAV này có khả năng tiếp dầu trên không.
Mặc dù tình hình ngân sách khó khăn đối với Bộ Quốc phòng Mỹ, chương trình RQ-180 vẫn được ưu tiên và được tiếp tục mà không có sự cắt giảm kinh phí lớn.
Tháng 9/2013, tuy không nêu thẳng tên RQ-180, Tư lệnh Bộ chỉ huy Không quân chiến đấu (Air Combat Command) thuộc USAF, Tướng Michael Hostage đã tuyên bố: “Trong 10 năm, chúng tôi đã tạo ra những năng lực và khả năng ISR khó tin chưa từng thấy... Hiện nay, chúng tôi buộc phải xây dựng các khả năng của chúng tôi [trên cơ sở Reaper]. Tôi biết rằng, chúng tôi không thể xây dựng chiến lược quốc gia của chúng tôi dựa trên chúng”.
Cuối tháng 4/2013, các chuyên gia Iran đã giải mã được các dữ liệu thu được từ UAV RQ-170 của Mỹ. Theo một số nguồn tin, UAV này bị hạ trên lãnh thổ Iran vào tháng 12/2012 bằng một cuộc tấn công mạng của tình báo Iran. Theo các nguồn tin khác, các phương tiện tác chiến điện tử của Iran đã bắt được RQ-170 “hạ cánh” bằng hệ thống Avtobaza do Nga cung cấp cho Iran. Tổng thống Mỹ Barack Obama đã yêu cầu Iran trả lại chiếc RQ-170, nhưng bị Iran từ chối.
RQ-180 là hệ thống UAV thế hệ mới và khác với các UAV chạy êm như Predator và Reaper của General Atomics, chúng dùng để hoạt động khác ở khu vực không gian “không thể tiếp cận” hay “tranh chấp”, tức là trong điều kiện có sự đối kháng của đối phương có hệ thống phòng không và không quân mạnh. Sự xuất hiện của RQ-180 cũng soi sáng những lý do thực sự khiến Không quân Mỹ (USAF) từ chối sử dụng tiếp UAV RQ-4B Global Hawk Block 30 vốn thuộc về thế hệ UAV trước.
 |
| Hình ảnh UAV trinh sát tàng hình cỡ lớn mới RQ-180 của Northtop Grumman (Aviation Week & Space Technology) |
Theo bài báo, Northtop Grumman đã giành được hợp đồng bí mật của Bộ Quốc phòng Mỹ chế tạo RQ-180 sau cuộc đấu thầu có cả sự tham gia của các công ty Boeing và Lockheed Martin. Dự đoán, chương trình này là chương trình hợp tác giữa USAF và CIA, và được thực hiện dưới sự quản lý của Văn phòng Rapid Capabilities Office của USAF. Một UAV bí mật khác, có chức năng gần giống, nhưng kích thước nhỏ hơn là RQ-170 Sentinel cũng đã được hãng Lockheed Martin phát triển theo cách thức tương tự.
Việc phân tích báo cáo tài chính của Northtop Grumman khiến người ta phải dự đoán rằng, hợp đồng RQ-180 được ký vào năm 2008, khi nêu ra sự gia tăng các đơn đặt hàng thêm 2 tỷ USD không thể giải thích được ở phân hãng Integrated Systems. Trong báo cáo tài chính năm 2013 của Northrop Grumman có thông báo rằng, một chương trình phát triển máy bay không được tiết lộ đã bước vào giai đoạn tiền sản xuất loạt (LRIP). Các bức ảnh vũ trụ có được cho thấy có những công trình trú ẩn và hăng-ga mới dành cho máy bay có sải cánh khoảng 130 ft được xây dựng tại hãng Northrop ở Palmdale, California và tại trung tâm thử nghiệm bay tuyệt mật khét tiếng Area 51 của USAF ở Groom Lake, Nevada. Trước đó, vào cuối năm 2010, Northtop Grumman đã tuyên bố mở rộng nhà máy sản xuất của mình ở Palmdale.
Chức năng chính của RQ-180 là tiền hành trinh sát đường không tổng hợp bằng tổ hợp các khí tài, bao gồm các hệ thống trinh sát chủ động (với radar anten mạng pha chur động) và thụ động. Có tin, UAV này còn có thể dùng cho nhiệm vụ tác chiến điện tử. Theo thuật ngữ của Mỹ, RQ-180 là hệ thống trinh sát kiểu “xâm nhập” (“penetrating” hay “permissive), có nghĩa là có khả năng xâm nhập vào không phận “cấm” để trinh sát (Intelligence, Surveillance and Reconnaissance - ISR).
RQ-180 là sản phẩm thừa kế sự tham gia của Northrop Grumman trong chương trình UAV tiến công nổi tiếng Joint Unmanned Combat Air System (J-UCAS). Đây là chương trình hợp tác của USAF và Hải quân Mỹ vào cuối năm 2005 đã trở thành nạn nhân của sự bất đồng giữa hai quân chủng này vì Hải quân Mỹ thì muốn có thật nhanh một UAV tiến công trên hạm phù hợp, còn USAF đòi có một UAV tiến công-trinh sát “tấn công toàn cầu” lớn hơn.
Văn kiện ngân sách của Hải quân Mỹ tài khóa 2007 cho thấy rằng, vào tháng 12/2005, chương trình J-UCAS đã được chia thành chế tạo mẫu trình diễn cho Hải quân Mỹ (điều này đã dẫn đến việc chế tạo X-47B của Northrop Grumman) và “các chương trình mật của USAF”. Ngay hồi đó, Northrop Grumman đã công khai thảo luận hàng loạt phương án thiết kế của X-47C với sải cánh lớn hơn, mà lớn nhất trong số đó là biến thể có sải cánh 172 ft, với 2 động cơ được chế tạo trên cơ sở động cơ General Electric CF34 và có khả năng mang 10.000 bảng tải trọng chiến đấu.
RQ-180 nhỏ hơn thiết kế này và không rõ liệu nó có đảm nhiệm cả nhiệm vụ tiến công hay không. Nó có kích thước và tầm bay giống như Global Hawk vốn có trọng lượng 32.250 bảng và có thể bay liên tục 24 giờ ở cự ly cách căn cứ 1.200 hải lý. Trong khi RQ-170 nhỏ hơn nhiều có thời gian bay chỉ 5-6 giờ.
Đặc điểm then chốt của thiết kế RQ-180 là sự cắt giảm độ bộc lộ radar ở mọi góc độ và ở một dải tần rộng so với các máy bay F-117, F-22 và F-35 của Lockheed Martin. Thiết kế được tối ưu hóa để bảo vệ trước các thiết bị bức xạ tần số thấp và cao tần của đối phương từ mọi hướng. Thiết kế cũng bảo đảm kết hợp công nghệ tàng hình (Stealth) với hiệu quả khí động tuyệt với để tăng độ cao bay, tầm bay và thời gian bay.
Máy bay sử dụng phương án cấu trúc khí động tàng hình của Northrop có tên gọi là “cranked-kite” từng được sử dụng ở X-47B, với cánh giữa “nhẵn” đặt cao và các cánh “bên ngoài” mỏng, dài. Các kỹ sư của Northrop Grumman đã công khai tuyên bố (từ trước khi bắt đầu chương trình bí mật) rằng, thiết kế “cranked-kite” là linh hoạt và có thể tùy biến quy mô, khác với thiết kế của máy bay ném bom В-2 vốn có mép cánh trước kiểu liên tục.
Các quan chức ngành công nghiệp cho biết, đặc điểm khí động tính toàn cho phép các máy bay tàng hình mới đạt được hiệu quả tàng hình của sơ đồ kiểu “cánh bay”. Việc điều khiển hệ thống dòng khí ba chiều phức tạp là chìa khóa để đạt được hiệu ứng chảy tầng cho phần lớn cánh và thiết kế các hệ thống thiết bị hút khí và loa phụt bảo đảm tính tàng hình vừa nhẹ và vừa hiệu quả hơn các hệ thống ở B-2. Việc duy trì sự chảy tầng ở mức độ cao trê cánh hình tên là một thành tựu lớn của khí động học.
Việc điều khiển chảy tầng và sự gia tăng đặc tính tàng hình đã đòi hỏi sử dụng rộng rãi các công nghệ composite mới mà rõ ràng là dựa trên các nghiên cứu của công ty Scaled Composites mà Northrop Grumman đã mua vào năm 2007.
Dự đoán, RQ-180 sử dụng 2 động cơ General Electric CF34 cải tiến vốn đã được đề xuất cho các biến thể của Х-47. Không loại trừ, UAV này có khả năng tiếp dầu trên không.
Mặc dù tình hình ngân sách khó khăn đối với Bộ Quốc phòng Mỹ, chương trình RQ-180 vẫn được ưu tiên và được tiếp tục mà không có sự cắt giảm kinh phí lớn.
Tháng 9/2013, tuy không nêu thẳng tên RQ-180, Tư lệnh Bộ chỉ huy Không quân chiến đấu (Air Combat Command) thuộc USAF, Tướng Michael Hostage đã tuyên bố: “Trong 10 năm, chúng tôi đã tạo ra những năng lực và khả năng ISR khó tin chưa từng thấy... Hiện nay, chúng tôi buộc phải xây dựng các khả năng của chúng tôi [trên cơ sở Reaper]. Tôi biết rằng, chúng tôi không thể xây dựng chiến lược quốc gia của chúng tôi dựa trên chúng”.
Cuối tháng 4/2013, các chuyên gia Iran đã giải mã được các dữ liệu thu được từ UAV RQ-170 của Mỹ. Theo một số nguồn tin, UAV này bị hạ trên lãnh thổ Iran vào tháng 12/2012 bằng một cuộc tấn công mạng của tình báo Iran. Theo các nguồn tin khác, các phương tiện tác chiến điện tử của Iran đã bắt được RQ-170 “hạ cánh” bằng hệ thống Avtobaza do Nga cung cấp cho Iran. Tổng thống Mỹ Barack Obama đã yêu cầu Iran trả lại chiếc RQ-170, nhưng bị Iran từ chối.
Nguồn: Bmpd, 8.12.2013.
No comments:
Post a Comment