Monday, September 26, 2016

Không ‘bảo’ được nhau, Việt Nam mất $800 triệu/năm

Nhân viên Hải Quan Việt Nam kiểm định hàng nhập cảng. (Hình minh họa: tapchitaichinh.vn)
HÀ NỘI (NV) – Chính quyền Việt Nam biết rất rõ là nếu thời gian làm thủ tục hải quan giảm được một ngày, một năm, Việt Nam có thể tiết kiệm được ít nhất $800 triệu, nhưng lại làm không được!
Trong một cuộc họp để bàn về việc tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp, ông Đỗ Hoàng Anh Tuấn, thứ trưởng Bộ Tài Chính, cho biết, Việt Nam hiện có khoảng 74,000 doanh nghiệp tham gia xuất cảng và nhập cảng, thời gian trung bình cho việc làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa nhập cảng là 10 ngày, đối với hàng hóa xuất cảng là 12 ngày. Tính ra là gấp đôi so với các quốc gia tại Đông Nam Á. Chỉ cần giảm đi một ngày trong thời gian làm thu tục hải quan thì một năm có thể tiết kiệm được ít nhất $800 triệu.
Ông Tuấn lưu ý một yếu tố khác, tuy thời gian làm thủ tục hải quan rất dài nhưng cả chất lượng kiểm tra, kết quả kiểm tra hàng hóa nhập cảng và xuất cảng đều rất thấp. Số vụ vi phạm không đáng kể. Kiểm tra rõ ràng đang cản trở phát triển vì 94% lượng hàng hóa nhập cảng là để sản xuất kinh doanh.
Giống như vô số các cuộc họp đã từng được tổ chức để… bàn về việc tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp, giống như nhiều doanh nhân, ông Tuấn cũng than rằng thời gian cho việc “kiểm tra chuyên ngành” khi làm thủ tục hải quan vẫn còn quá nhiều: Hơn bảy ngày.
“Kiểm tra chuyên ngành trong xuất nhập cảng” là một chuỗi những hoạt động của các ngành hữu trách được thực hiện song song cùng với hải quan để hoạt động xuất nhập cảng không gây ra những hậu quả tai hại cho sức khỏe, môi trường, kinh tế, an ninh, quốc phòng.
Trên thực tế, “kiểm tra chuyên ngành trong xuất nhập cảng” là ác mộng với các doanh nghiệp có sản phẩm cần nhập cảng hay xuất cảng. Những qui định của các bộ hữu trách đã khiến thủ tục xuất nhập cảng trở thành hết sức nhiêu khê, chi phí hết sức lớn, mất cơ hội kinh doanh và các doanh nghiệp bị đẩy vào thế phải lót tay cho xong việc.
Trước sự rên xiết của doanh nghiệp và thực tế cho thấy, hoạt động của doanh giới càng ngày càng thu hẹp vừa vì kiệt sức, vừa vì chán chường, năm ngoái, chính phủ Việt Nam yêu cầu 13 bộ tham gia “kiểm tra chuyên ngành trong xuất nhập cảng” phải sửa đổi 87 văn bản quy phạm pháp luật. Thời hạn sửa đổi là trong quý 4 năm 2015. Chỉ một số rất ít văn bản quy phạm pháp luật được phép kéo dài thời gian sửa đổi cho đến quý 1 và quý 2 năm nay.
Từ đó đến nay đã có cả trăm hội thảo, hội nghị được tổ chức để bàn về “kiểm tra chuyên ngành trong xuất nhập cảng.” Thủ tục đối với hoạt động xuất nhập cảng không những không khá hơn mà còn tồi hơn.
Chẳng hạn, năm 2009, Bộ Công Thương ban hành một thông tư (Thông Tư 32), buộc các doanh nghiệp muốn nhập vải phải trả chi phí giám định “formaldehyde” là 2 triệu đồng/lần. Sau khi có yêu cầu chấn chỉnh “kiểm tra chuyên ngành trong xuất nhập cảng”, Bộ Công Thương ban hành Thông Tư 37 để sửa Thông Tư 32. Kết quả là thủ tục rườm rà hơn, chi phí và thời gian đều mất nhiều hơn.
Hoặc trước đây, chi phí kiểm dịch thực vật cho mỗi container bông nhập cảng làm nguyên liệu là 1 triệu đồng/mẫu, thời gian khoảng ba đến tám ngày. Sau khi có yêu cầu chấn chỉnh “kiểm tra chuyên ngành trong xuất nhập cảng”, Bộ Nông Nghiệp Phát Triển Nông Thôn đã công bố dự thảo mới về kiểm dịch thực vật. Hồi Tháng Sáu vừa qua, ông Nguyễn Sơn, phó chủ tịch Hiệp Hội Bông Sợi Việt Nam, bảo rằng, đọc xong dự thảo, cảm giác của ông đối với “kiểm tra chuyên ngành trong xuất nhập cảng” đã chuyển từ “sợ hãi” thành “thật sự kinh hoàng.”
Cũng vì vậy, tại hội thảo về “kiểm tra chuyên ngành trong xuất nhập cảng” diễn ra hồi Tháng Sáu vừa qua, bà Nguyễn Thị Tuyết Mai, phó tổng thư ký Hiệp Hội Dệt May Việt Nam, nhấn mạnh, muốn doanh nghiệp tồn tại, các hiệp định thương mại tự do tạo ra được tác dụng thật sự tích cực thì “các bộ, ngành đừng có cam kết rồi tìm cách luồn lách.”
Dù lợi ích từ việc cắt giảm thủ tục xuất nhập cảng là rất rõ ràng, nhưng thực tế cho thấy, hệ thống công quyền Việt Nam không bảo được nhau.
Ông Đinh Ngọc Thắng, cục phó Cục Hải Quan Sài Gòn, từng kể rằng đã rất nhiều lần ông hỏi các ngành hữu trách là tại sao không công nhận chứng nhận về chất lượng của công ty ngoại quốc xuất cảng sang Việt Nam mà lô hàng nào cũng kiểm tra nhưng họ không bận tâm.
Theo ông Thắng, ngành hải quan đã nhiều lần đề nghị sửa đổi nhiều điểm phi lý về “kiểm tra chuyên ngành trong xuất nhập cảng” nhưng không ngành nào muốn sửa. (G.Đ.)

No comments:

Post a Comment