Hoạt động của Trung Quốc làm đảo nhân tạo trên bãi đá ngầm Đá Thập ở quần đảo Trường Sa. (Hình: Jane's Defense)
“Các Bộ trưởng chỉ thị cho các viên chức cao cấp gia tăng nỗ lực để đạt được sự áp dụng đầy đủ và hiệu quả cho Bản Tuyên Bố về các Quy Tắc Ứng Xử (Declaration on the Conduct of Parties) của các bên tranh chấp thường được gọi tắt là DOC. Đồng thời hành động hết sức mạnh mẽ để sớm có kết luận cho một Bộ Quy Tắc Ứng Xử trên Biển Đông”. (Code of Conduct on the South China Sea) thường được gọi tắt là COC.
Ông Anifah Aman, Ngoại trưởng Mã Lai, nói trong cuộc họp báo hôm Thứ Năm sau phiên họp ASEAN cấp bộ trưởng được tổ chức ở khu nghỉ dưỡng Kota Kinabalu của Mã Lai. Năm nay là năm tới phiên Mã Lai làm chủ tịch tổ chức ASEAN.
Dù là một trong những nước cũng có dự phần tranh chấp biển đảo trên Biển Đông với các nước khác trong khu vực, Malaysia thường tỏ vẻ nhẹ nhàng, kín đáo phát biểu, tránh các sự phản đối Trung Quốc ra mặt như Việt Nam và Philippines.
Trong cuộc họp báo nói trên, ông Anifah cho hay thêm rằng ông đã chỉ thị cho Thái Lan, nước đứng làm trung gian phối hợp giữa ASEAN và Trung Quốc trong vấn đề đàm phán COC, cần phải “gia tăng nhịp độ” các phiên họp giữa hai bên để vấn đề có thể giải quyết và tiến bộ có thể đạt được trên nhiều mặt khác của mối quan hệ giữa ASEAN và Trung Quốc.
Ông nói rằng tiến bộ về một bộ COC rất quan trọng mà “nhờ thế chúng tôi có thể kết luận và gặt hái sớm rồi tiến hành đến các vấn đề quan trọng khác, đặc biệt là mậu dịch và quan hệ song phương giữa ASEAN và Trung Quốc”.
Được hỏi Trung Quốc đã ấn định ngày cho phiên họp kế tiếp về COC chưa và liệu ASEAN có cứ họp mà không cần đến Bắc Kinh không, ông Anifah cho rằng điều đó không thể thực hiện được và nhấn mạnh rằng Trung Quốc cũng “rất tích cực” về vấn đề.
“Đây là vấn đề của cả hai bên, ASEAN và Trung Quốc. Chỉ riêng ASEAN hành động thì không thực tế. Thỏa hiệp không thể áp dụng (một bên) như thế. Mà Trung Quốc thì rất tích cực về COC”. Ông ta nói.
Mới tuần trước, Bắc Kinh bác bỏ các lời cáo cuộc của Manila về các việc làm đảo nhân tạo ở khu vực Trường Sa, ngang ngược nói rằng “các nước nhỏ không nên đưa ra các đòi hỏi phi lý.”
Trong khi đó, tháng 8 tới đây, Singapore là nước sẽ thay Thái Lan làm cầu nối về đàm phán COC giữa ASEAN và Trung Quốc, nói rằng sẽ nỗ lực hết sức để đạt được bộ COC.
“Một số nước nêu vấn đề mạnh mẽ vì họ thấy các tiến bộ trong đàm phán Bộ COC gần như câm lặng trước các hành động làm đảo nhân tạo của Trung Quốc”. Ngoại trưởng Singapore là K. Shanmugam nêu ý kiến. “Mục đích chung của chúng tôi là cố gắng và làm càng nhiều càng tốt để có một Bộ Quy Tắc Ứng Xử đúng cách.”
Hãng thông tấn Kyodo News thuật lời một viên chức ngoại giao Indonesia không nêu tên cho hay phiên họp cấp cao về COC sẽ được tổ chức ở Trung Quốc vào Tháng Tư 2015 nhưng Bắc Kinh hiện chưa ấn định ngày giờ. Phiên họp trước đã tổ chức ở Bangkok hồi Tháng Mười 2014.
Tuy bản Tuyên Bố Ứng Xử Trên Biển Đông từng được 10 nước ASEAN ký với Trung Quốc từ năm 2002 nhưng mãi đến nay vẫn chưa có nổi bản Quy Tắc Ứng Xử để thi hành các cam kết. Bắc Kinh đã từng rất nhiều lần tránh né các cuộc họp khi, nhiều hơn một lần, tuyên bố sẽ chỉ họp COC “khi thời điểm chín mùi”.
Bây giờ, những đảo nhân tạo ở Trường Sa đang hiện dần ra thành các căn cứ quân sự cỡ lớn gồm cả phi trường và cảng biển thì người ta mới thấy cái thái độ “tích cực” của Bắc Kinh.
Bản DOC có điều khoản các nước không được có hành động gì làm thay đổi nguyên trạng khu vực tranh chấp, nhưng Bắc Kinh đã biến những bãi đá ngầm cướp của Việt Nam năm 1988 thành các đảo nhân tạo mà hình ảnh được báo chí quốc tế công bố.
Một mặt thì tuyên truyền tuân thủ DOC nhưng một mặt Trung Quốc vẫn ráo riết mở rộng và tăng cường hoạt động bất hợp pháp ở cả Hoàng Sa và Trường Sa vì biết các nước nhỏ phía nam không có khả năng ngăn chặn ngoài những lời tố cáo suông.
Trước các tố cáo của Manila, Hoa Xuân Oánh, phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Trung Quốc hôm 22/1/2015 vênh váo tuyên bố trong cuộc họp báo ở Bắc Kinh: “Chúng tôi chống lại các nước lớn bắt nạt các nước nhỏ, nhưng đồng thời chúng tôi tin rằng các nước nhỏ cũng không thể gây rắc rối từ cái không có gì”.
Ngay sau cuộc họp ở Kota Kinabalu, Ngoại trưởng Phi Luật Tân Alberto Del Rosario cảnh cáo rằng nếu ASEAN thất bại trong việc đối phó với nỗ lực làm đảo nhân tạo của Trung Quốc, bất lực giải quyết vấn đề nghiêm trọng ngay trong sân sau nhà mình thì như thế sẽ xói mòn sự đoàn kết và tập trung của tổ chức. (TN)
01-28-2015 4:03:04 PM
No comments:
Post a Comment