Ngân hàng Việt Nam: ‘Đứng cho vay, quỳ đòi nợ’

Dân chúng Việt Nam ví von, sau giai đoạn “đứng cho vay”, hệ thống ngân hàng Việt Nam đang trong giai đoạn “quỳ đòi nợ”.

VIỆT NAM (NV) – Tranh luận kịch liệt nhưng cuối cùng Quốc hội Việt Nam vẫn chưa đồng thuận về cách thức giải quyết nợ xấu – giờ mới được xác định là khoảng 600.000 tỉ đồng Việt Nam.

Nợ xấu là nợ không có khả năng thu hồi cả vốn lẫn lãi. Nói cách khác, nợ xấu càng cao thì khả năng gặp rủi ro của hệ thống ngân hàng càng lớn.

Trước, chính phủ Việt Nam liên tục trấn an cả Quốc hội lẫn dân chúng rằng họ đã kiểm soát được nợ xấu và tỉ lệ nợ xấu tính trên tổng số tiền mà hệ thống ngân hàng cho vay đã giảm đáng kể.

Các báo cáo chính thức về nợ xấu, tổng hợp từ báo cáo của những tổ chức tín dụng tại Việt Nam, xác định, đến hết năm 2015, cac tổ chức tín dụng tại Việt Nam đã xử lý được 493.000 tỉ đồng nợ xấu. Tới hết năm 2016, tỉ lệ nợ xấu đã giảm xuống còn 2,46% tính trên tổng số tiền mà hệ thống ngân hàng tại Việt Nam đã cho vay.

Đến tháng 4 vừa qua, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam mới thú thật là tỉ lệ nợ xấu có thể gấp ba lần báo cáo chính thức. Nếu xét cả nợ xấu mà Công ty Quản lý tài sản các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) đang xử lý và những khoản nợ tiềm ẩn rủi ro trở thành nợ xấu thì tỉ lệ nợ xấu xấp xỉ 8,86% tổng số tiền mà hệ thống ngân hàng tại Việt Nam đã cho vay.

Nay, lúc đề nghị Quốc hội Việt Nam thông qua “Nghị quyết về xử lý nợ xấu” (ấn định các giải pháp hỗ trợ hệ thống ngân hàng, kể cả sử dụng công quỹ để bù đắp những khoản từng cho vay, giờ gần như không thể thu hồi), chính phủ Việt Nam tiết lộ, tỉ lệ nợ xấu hiện là… 17,21% tính trên tổng số tiền mà hệ thống ngân hàng tại Việt Nam đã cho vay. Tổng nợ xấu chừng… 600.000 tỉ đồng!

Choáng váng trước những số liệu này, nhiều đại biểu của Quốc hội Việt Nam đã đề nghị tạm gác việc thông qua “Nghị quyết về xử lý nợ xấu” bởi việc đệ trình và đề nghị thông qua nghị quyết quá đột ngột, nằm ngoài chương trình nghị sự, họ cần có thời gian nghiên cứu kỹ hơn trước khi bỏ phiếu.

Để thuyết phục các đại biểu của Quốc hội Việt Nam gật đầu, ông Lê Minh Hưng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, trấn an, khác với những lần trướ, “Nghị quyết về xử lý nợ xấu” lần này rất chặt chẽ, không tổ chức hay cá nhân nào có thể lợi dụng. Mặt khác, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đang chấn chỉnh hoạt động của hệ thống ngân hàng. Từ năm 2011 đến 2016, công an Việt Nam đã khởi tố 95 vụ án kinh tế xảy ra trong lĩnh vực ngân hàng, khởi tố khoảng 200 viên chức ngân hàng. Nhiều cá nhân là Chủ tịch, thành viên Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc, Phó Tổng Giám đốc, một số ngân hàng thương mại đã bị kết án tử hình, phạt tù chung thân,…

Ông Nguyễn Văn Thắng, một người vừa là đại biểu Quốc hội, vừa là Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng Công Thương Việt Nam (Vietinbank), dọa thêm, gần như toàn bộ nợ xấu là tiền dân gửi và các ngân hàng gom lại cho vay, thành ra phải có “cơ chế đặc thù” để bảo vệ những người dân đã gửi tiền cho hệ thống ngân hàng. Cũng theo lời ông Thắng thì Việt Nam là quốc gia duy nhất không có ngân hàng hàng nào sụp đổ khi nợ xấu vượt 10% tổng số tiền cho vay.

Một số đại biểu Quốc hội tán thêm rằng nợ xấu như “cục máu đông” có thể làm kinh tế quốc gia đột quị.

Cần nhắc lại rằng, nhiều chuyên gia kinh tế từng khẳng định, nợ xấu của Việt Nam phình to vì hàng loạt chủ trương sai lầm của giới lãnh đạo Việt Nam: Phê duyệt vô tội vạ các dự án phát triển, cho phép các tập đoàn nhà nước đầu tư vào bất động sản, chứng khoán, lĩnh vực tài chính,… Một số chuyên gia công khai bày tỏ sự nghi ngờ rằng những sai lầm vừa kể là cố ý, nhằm hỗ trợ việc moi tiền của hệ thống ngân hàng. Giới lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cũng bị họ cáo buộc là thủ phạm làm nợ xấu của Việt Nam phình to khi hành xử hết sức khó hiểu đối với việc mua bán, sáp nhập nhiều ngân hàng, khiến một số cá nhân, nhóm dù không có thực lực vẫn thâu tóm được ngân hàng để biến tiền mà dân chúng gửi vào thành nợ xấu. Tuy nhiên khi bàn về nghị quyết mới để xử lý nợ xấu, cả Thống đốc Ngân hàng Nhà nước lẫn các đại biểu Quốc hội đều lờ chuyện truy cứu trách nhiệm. (G.Đ)