Wednesday, December 7, 2016

‘Chi phí không tên’ vẫn là gánh rất nặng cho doanh giới Việt Nam

Thanh niên và sinh viên tại một văn phòng hỗ trợ việc làm. Kinh tế suy thoái liên tục khiến tỷ lệ thất nghiệp tăng vọt tại Việt Nam, kể cả giới có chuyên môn, bằng cấp. (Hình: 24h.com.vn)
HÀ NỘI (NV) – Ðó là nhận định của ông Vũ Tiến Lộc, chủ tịch phòng Công Nghiệp-Thương Mại Việt Nam (VCCI) tại Diễn Ðàn Doanh Nghiệp 2016, nhằm tìm giải pháp nâng cao vai trò của kinh tế tư nhân.
Giống như vô số cuộc thảo luận trước đó về chủ đề vừa kể, những mắc mứu được xem như nguyên nhân chính khiến kinh tế tư nhân tại Việt Nam èo uột, các doanh nghiệp tư nhân của Việt Nam “chết dở” vẫn còn nguyên.
Ông Lộc tiếp tục nhấn mạnh rằng các doanh nghiệp tư nhân ở Việt Nam vẫn bị nhũng nhiễu, vẫn phải oằn lưng gánh cả các “chi phí không chính thức” lẫn những rủi ro do chính sách thay đổi hoặc áp dụng thiếu nhất quán.
Theo ông Lộc, trong khi chính quyền nhiều quốc gia khác loay hoay tìm kiếm các giải pháp để doanh nghiệp tư nhân phát triển thì tại Việt Nam, hệ thống công quyền cũng loay hoay nhưng là loay hoay giảm phiền hà, nhũng nhiễu đối với doanh giới!
Ông Nguyễn Chí Dũng, bộ trưởng Kế Hoạch-Ðầu Tư của chính quyền Việt Nam, thừa nhận, doanh nghiệp tư nhân của Việt Nam chưa đủ sức tham gia sâu rộng vào chuỗi giá trị toàn cầu. Là bộ trưởng Kế Hoạch-Ðầu Tư nhưng ông Dũng không đưa ra được giải pháp nào mà chỉ… cảnh báo là cứ như trước nay thì Việt Nam sẽ tụt xuống dưới đáy của khối ASEAN!
Việt Nam đang trong tình trạng hết sức nguy hiểm, doanh nghiệp tiếp tục chết, tỷ lệ thất nghiệp càng ngày càng cao, các nguồn thu cho ngân sách giảm, bội chi càng lúc càng lớn, nợ nần tăng vọt vì phải vay để chi tiêu, kinh tế suy thoái không có điểm dừng,… Cũng vì vậy, sau các chuyên gia, tới lượt chính phủ Việt Nam e ngại khủng hoảng bùng phát. Ðể ngăn chặn khả năng này, chính phủ Việt Nam vừa đưa ra hàng loạt cam kết, vừa đề ra hàng loạt chính sách để doanh giới – đặc biệt là giới chủ doanh nghiệp tư nhân – yên tâm, khuyến khích họ duy trì sản xuất, kinh doanh, mở rộng đầu tư.
Tuy nhiên những cam kết và nỗ lực điều chỉnh chính sách chỉ thể hiện trên các diễn đàn, các hội thảo, hội nghị và trên… giấy. Trong thực tế, doanh giới – đặc biệt là giới chủ doanh nghiệp tư nhân – tiếp tục bị hành hạ, bóp nặn. Sự chán nản, tuyệt vọng chỉ tăng chứ không giảm.
Hồi tháng 6, tại một hội thảo về “chính sách phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ,” do Trung Tâm Nghiên Cứu Truyền Thông-Phát Triển tổ chức, ông Lê Hồng Sơn, cựu cục trưởng Cục Kiểm Tra Văn Bản Quy Phạm Pháp Luật của Bộ Tư Pháp Việt Nam, từng ví von, có thể xem chủ trương, chính sách và hệ thống văn bản qui phạm pháp luật trong thời gian gần đây giống như “trải thảm nhung,” nhằm mời gọi đầu tư, phát triển kinh tế nhưng khi thực hiện, các bộ, ngành, chính quyền địa phương cố tình “gài đinh” để cho nhóm của mình trục lợi. Ông Sơn xem đó là hậu quả tất nhiên của hiện tượng viên chức bị “lưu manh hóa.” Ðáng ngạc nhiên là dù chính quyền nhiều tỉnh thản nhiên dọn sân, dành riêng chỗ chơi cho một số đại gia vi phạm cả Hiến Pháp, lẫn hàng loạt bộ luật nhưng cuối cùng vẫn chẳng có cá nhân nào bị truy cứu trách nhiệm.
Trong năm năm vừa qua, giới lãnh đạo Việt Nam đã đi từ thừa nhận sự tồn tại của các “nhóm lợi ích” (chỉ sự liên kết giữa các viên chức với doanh nhân, lũng đoạn hoạt động của hệ thống công quyền để trục lợi) đến chỗ xác định hoạt động của các “nhóm lợi ích” là một nguy cơ đe dọa sự tồn vong của cả quốc gia lẫn chính thể.
Ông Nguyễn Ðình Hương, cựu phó Ban Tổ Chức của Ban Chấp Hành Trung Ương Ðảng CSVN, từng cảnh báo, các “nhóm lợi ích” đã câu kết, chi phối nhiều lĩnh vực từ thấp đến cao, hình thành các liên minh, tạo ra các “cụm chính sách,” những “chùm lợi ích,” xé nhỏ lợi ích công cộng.
Ông Lê Quốc Lý, phó giám đốc Học Viện Chính Trị-Hành Chính Quốc Gia, bảo rằng, các “nhóm lợi ích” đang vận hành theo cấu trúc của mafia, khai thác hai yếu tố quyền lực và tài chính, tạo ra đặc quyền tiếp cận tín dụng, tài nguyên-khoáng sản, đất đai.
Những cựu viên chức và viên chức vừa kể lặp lại ý kiến mà nhiều chuyên gia đã đề nghị từ lâu rằng phải công khai hóa, minh bạch hóa, tạo điều kiện để báo giới và các tổ chức dân sự giám sát hoạt động của hệ thống công quyền. Truy cứu trách nhiệm những cá nhân ban hành các văn bản trái pháp luật. Họ đòi xóa bỏ tình trạng ai cũng là chủ nhưng không có ai chịu trách nhiệm. Viên chức lãnh đạo có quyền rất lớn nhưng không bị buộc phải chịu trách nhiệm về mình làm.
Cho dù mức độ mạnh mẽ của các khuyến cáo, các chỉ trích từ phía những “cựu thần,” các viên chức cao cấp của chính thể hiện hành tại Việt Nam cao hơn nhiều so với trước song thẩm quyền quyết định có thực thi các đề nghị hay không và thực thi thế nào thì vẫn như trước: Chúng đang nằm trong tay những viên chức mà ai cũng tin đang dính dáng tới “nhóm lợi ích” nào đó.
Do vậy mà diễn đàn doanh nghiệp thường niên nào cũng vẫn chừng đó lời than. (G.Ð)

No comments:

Post a Comment