Tỉ lệ ‘vô phúc’ tại Việt Nam tăng không có điểm dừng

Ðô thị nào cũng đông nghẹt vì dòng người “tha hương cầu thực.” (Hình: TBKTSG)

HÀ NỘI (NV) – Nếu việc “tha hương cầu thực” vẫn còn được xem là “vô phúc” thì tỉ lệ “vô phúc” tại Việt Nam đang trở thành hết sức đáng ngại. Những số liệu được Ngân Hàng Thế Giới (WB) thống kê và đề cập trong “Báo cáo phát triển Việt Nam 2016” cho thấy, di cư từ nông thôn ra thành thị giờ đã trở thành một dòng thác người.

WB từng thực hiện một cuộc khảo sát dài hạn có tên “Tiếp cận nguồn lực nông thôn” (VARHS) tại 12 tỉnh trong giai đoạn từ 2012 đến 2014, theo đó, 20% gia đình tham gia vào cuộc khảo sát này cho biết gia đình của họ có ít nhất một thành viên ly hương. Kết qua cuộc khảo sát dân số mà chính quyền Việt Nam thực hiện hồi 2009 cho thấy, lúc đó, tỉ lệ ly hương chỉ có 8.5%.

Có ít nhất 48% người ly hương, bỏ nông thôn ra thành thị thuộc dạng “tha hương cầu thực.” Số còn lại ly hương vì đi học, vì nhu cầu đoàn tụ với gia đình hoặc phải thực hiện nghĩa vụ quân sự.

VARHS cho thấy, trong 12 tỉnh vừa kể, tỉ lệ ly hương ở những tỉnh nghèo rất lớn, vượt xa mức trung bình. Ví dụ tỉ lệ ly hương ở Hà Tĩnh lên tới 47%. Tỉ lệ ly hương tại các tỉnh Quảng Nam, Ðắk Lắk, Lâm Ðồng xấp xỉ 30%.

Một yếu tố khác đáng chú ý là nếu tính theo năm, thì tỉ lệ ly hương không chỉ tăng đáng kể mà tỉ lệ di chuyển từ nơi này sang nơi khác cũng tăng vọt. Chẳng hạn trong năm 2014, có 73% số người tha hương chuyển từ tỉnh này sang tỉnh khác. Ðặc biệt là số người tha hương, bỏ xứ đi làm thuê ở ngoại quốc đã tăng từ 1% vào năm 2012 lên 10% vào năm 2014.

Cũng theo WB, nếu ruộng đất ở nông thôn dưới 3 hecta thì các gia đình nông dân khó vượt qua được ngưỡng nghèo. Ly hương trở thành phổ biến vì những gia đình có thành viên ly hương dễ thở hơn. Năm 2012 có 25% gia đình có thành viên ly hương nhận được tiền của thân nhân gửi về trợ giúp cho chi tiêu hàng ngày, thanh toán những dịch vụ thiết yếu, để dành. Năm 2014 tỉ lệ vừa kể tăng lên 45%.

Tuy nhiên WB lưu ý, năm 2012 có 7% và năm 2014 tỷ lệ người ly hương nhận trợ giúp ngược lại từ gia đình tăng lên đến 14%. Ðiều đó cho thấy, khả năng bị tổn thương của những người “tha hương cầu thực” đang tăng.

Theo WB, bất kể thế nào thì trong bối cảnh khoảng cách về chênh lệch thu nhập tuyệt đối giữa nông thôn và thành thị ở Việt Nam càng ngày càng lớn, “tha hương cầu thực” vẫn giúp rất nhiều gia đình nông dân “ứng phó với các cú sốc” để tồn tại. (G.Ð)