VIỆT NAM – Sau nhiều facebooker, tới lượt một số tờ báo tại Việt Nam chỉ trích đích danh hai tờ nhật báo Tuổi Trẻ và Thanh Niên, hoặc thiếu kiến thức, hoặc bị gian thương xỏ mũi nên hại nông dân.
Tuổi Trẻ và Thanh Niên vẫn được xem như hai tờ nhật báo cẩn trọng và chuyên nghiệp nhưng vừa mắc sai lầm lớn, vốn chỉ thấy nơi những tờ báo có khuynh hướng bóp méo sự kiện, biến chúng thành giật gân để câu khách, vốn đang càng ngày càng nhiều tại Việt Nam.
Ngày 1 tháng 9, cả hai nhật báo này cùng loan báo về sự kiện “một đoàn kiểm tra liên ngành được thành lập để chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả ở huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng phát hiện hai tấn sầu riêng bị nhúng vào ‘hóa chất’ nhằm thúc cho mau chín.”
Theo Tuổi Trẻ và Thanh Niên, đoàn kiểm tra vừa kể đã bắt quả tang một gia đình nông dân trộn thuốc đặc trị nấm phytophthora loại 1,000ml, phân bón lá cao cấp mang nhãn hiệu HPC-97HXN loại 500ml/chai, bột nghệ,… thành một hỗn hợp lỏng rồi nhúng sầu riêng vào.
Điều đáng nói là năm ngoái, sau hàng loạt những thông tin kiểu vừa kể, nông dân trồng sầu riêng điêu đứng vì sầu riêng ế, giới khoa học Việt Nam đã khẳng định, thuốc đặc trị nấm phytophthora phòng ngừa trái bị thối không có hại cho sức khỏe. Sở dĩ phân bón lá nhãn hiệu HPC-97HXN được sử dụng để thúc sầu riêng chín đều vì hoạt chất ethephon trong loại phân này sinh ra khí etylen làm trái. Trước nay, etylen hay “đất đèn” hay “khí đá” không xa lạ với người Việt.
Bởi tình hình tiệu thụ sầu riêng vẫn không khả quan, tháng 12 năm ngoái, Hiệp Hội Doanh Nghiệp Trang Trại Nông Nghiệp Nông Thôn Việt Nam và Hội Doanh Nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao phối hợp tổ chức một hội thảo cũng về chuyện này. Giới khoa học trưng dẫn kết luận của IARC (cơ quan chuyên nghiên cứu về ung thư) để nhấn mạnh không có bằng chứng nào về khả năng etylen gây ung thư. Hoặc khuyến cáo của OECD (Tổ Chức Hợp Tác và Phát Triển Kinh Tế) rằng, không cần phải tiến hành các nghiên cứu về độc tính của ethylen.
Giới khoa học Việt Nam nói thêm, thực ra ethyphon là hoạt chất điều tiết sinh trưởng nhưng vì Bộ Nông Nghiệp-Phát Triển Nông Thôn buộc nhà sản xuất phải xếp sản phẩm này vào loại “phân bón lá không độc” nên dễ gây ngộ nhận…
Năm nay, sầu riêng đang trở thành mặt hàng mà Trung Quốc chuộng, một số thương lái đang hối hả thu gom để xuất cảng sầu riêng sang đó. Đúng lúc này thì “đoàn kiểm tra liên ngành chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả ở huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng phát hiện hai tấn sầu riêng bị nhúng… hóa chất”! Nhiều facebooker cho rằng việc làm rùm beng sự kiện đó là thiếu lương thiện bởi sự cố tình lập lờ giữa những hoạt chất không độc hại với “hóa chất” chắc chắn sẽ khiến người tiêu dùng Việt Nam kinh sợ. Nó giống như giết nông dân.
Bà Vũ Kim Hạnh, cựu Tổng Biên Tập tờ Tuổi Trẻ, cho biết, khi trò chuyện về sự kiện vừa kể, ông Nguyễn Lâm Viên, chủ tịch công ty Vinamit – một doanh nghiệp cũng đang thu mua sầu riêng để sấy lạnh – nhận xét, dường như đây là một “âm mưu.” So với năm ngoái, giá sầu riêng hiện cao gấp đôi, một phần vì người tiêu dùng Việt Nam thích ăn. Giá cao như thế khiến những thương lái đang gom sầu riêng xuất cảng sang Trung Quốc không có lợi. Nếu giới hữu trách nhiệt tình trong việc “kiểm tra, phát hiện” như Di Linh, Lâm Đồng và cung cấp ngay cho những tờ báo như Tuổi Trẻ, Thanh Niên loan báo rộng rãi, chắc chắn người tiêu dùng Việt Nam sẽ chùn tay, tất nhiên giá sầu riêng sẽ rớt thê thảm và những thương lái đang gom sầu riêng xuất cảng sang Trung Quốc hết sức hoan hỉ.
Ông Viên đề nghị nên mời các cơ quan kiểm định nhập cuộc, xác định lô sầu riêng mới bị nhúng “hóa chất” có độc hại hay không. Nếu có thì tuyên dương đoàn kiểm tra và báo chí, còn sai thì phải bồi thường thiệt hại và xin lỗi.
Bà Hạnh đặt câu hỏi, đây là “thiếu kiến thức hay chơi xấu để giành thị trường?”
Chưa có ai trả lời! Dù báo giới Việt Nam “thiếu kiến thức” hay bị xỏ mũi để giúp “giành thị trường” thì kiểu nào cũng không ổn.
Có một thực tế là trong bối cảnh dân chúng Việt Nam hoang mang vì thực phẩm bị nhiễm bẩn, thay vì truy đến cùng trách nhiệm của các viên chức từ trên xuống dưới trong hệ thống công quyền do ngửa tay nhận lương mà không làm tròn trách nhiệm quản trị thì báo giới Việt Nam vừa bịa đặt, vừa bóp méo sự kiện, kiểu như “ăn bưởi bị ung thư,” “ăn cá trê bị cùi,” “ăn chim cút bị suyễn,”…
Một facebooker kêu gọi, đã đến lúc doanh giới và nông dân không nên cúi đầu trước hệ thống truyền thông chính thống nữa. Các bạn có lẽ phải, hãy dùng nó để cứu lấy chính mình. Đã đến lúc phải lôi những kẻ tạo ra thứ báo chí rác rưởi đến trước vành móng ngựa. (G.Đ)
No comments:
Post a Comment