Nhà nước có nên cho người dân thuê vỉa hè hay không?

Anh Vũ, thông tín viên RFA 2017-06-12  

 Chợ đồ cổ vỉa hè ở Hà Nội hôm 3/2/2016. AFP photo

Sở GTVT TP. HCM vừa trình UBND Thành phố xem xét và để người dân góp ý về vấn đề cho thuê vỉa hè lòng đường sau khi cách đây ít lâu, tại thành phố này vừa có chiến dịch dọn dẹp vỉa hè trả cho người đi bộ.

Dư luận xã hội nói gì?

Vậy vấn đề nhà nước cho thuê vỉa hè lòng đường tại các đô thị nên hay không và dư luận xã hội nói gì về việc này?

Thời gian gần đây, trên các thành phố lớn ở VN rầm rộ tiến hành chiến dịch lấy lại vỉa hè lòng đường để trả cho người đi bộ. Vấn đề này cũng đã ảnh hưởng đến đời sống của một bộ phận không nhỏ người dân lâu nay phải “bám” vỉa hè để  mưu sinh.

Mới đây, Sở Giao thông Vận tải TP. HCM đang lập mới danh mục những tuyến đường cho phép sử dụng tạm vỉa hè, lòng đường có thu phí, để trình UBND TP xem xét và để người dân góp ý.

Theo tôi việc nhà nước cho thuê vỉa hè là không hợp lý, vì việc đó sẽ ảnh hưởng đến việc đi ra vào các nhà có mặt đường. Như vậy khi cho thuê vỉa hè thì nó sẽ ảnh hưởng đến các hộ đó như thế nào?
-Bà Thúy

Trả lời câu hỏi nhà nước có nên cho người dân thuê vỉa hè vào các mục đích kinh doanh hay không?

Bà Bé ở một người bán hàng tại vỉa hè ở khu vực Quận Ba cho biết, lâu nay việc vẫn có việc thu phí sử dụng vỉa hè dù là không chính thức và chính quyền lâu lâu cũng đến nhắc nhở hoặc phạt lấy lệ. Bà nói:

“Tôi chấp nhận đóng phí thuê vỉa hè, song với điều kiện phải cấp giấy cho phép sử dụng lòng lề đường chỗ này.”

Bà Thúy một chủ cửa hàng ở khu trung tâm Hà nội bày tỏ:

“Theo tôi việc nhà nước cho thuê vỉa hè là không hợp lý, vì việc đó sẽ ảnh hưởng đến việc đi ra vào các nhà có mặt đường. Như vậy khi cho thuê vỉa hè thì nó sẽ ảnh hưởng đến các hộ đó như thế nào?”

Ông Đức một cán bộ hưu trí ở Quận Hoàn Kiếm thấy rằng, ở các đô thị lớn số người bám vào vỉa hè để mưu sinh là con số không nhỏ. Nếu nhà nước cho thuê vỉa hè để kinh doanh sẽ giúp họ ổn định cuộc sống. Ông cho biết:

“Theo tôi để vừa đảm bảo sự an toàn cũng như việc mưu sinh của một số người, thì nên cho họ khai thác những chỗ ấy. Còn 1,5 m thì để giành cho người đi bộ.”

Người dân buôn bán dọc lề đường thành phố Hà Nội một ngày cuối năm 2012. AFP photo

Từ Hà nội Kiến trúc sư Đặng Văn Hà, thuộc Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam cho biết, theo điều 35 Luật Giao thông Đường bộ đã quy định vỉa hè chỉ giành cho người đi bộ. Tuy nhiên trong hoàn cảnh kinh tế VN như hiện nay thì việc đặt vấn đề cho thuê vỉa hè là phù hợp. Theo ông lâu nay chi phí bảo trì vỉa hè hầu như là không có, nên tình trạng vỉa hè nhếch nhác là phổ biến. Việc cho thuê vỉa hè sẽ tăng thu ngân sách để đáp ứng nhu cầu này. Ông lưu ý:

“Cần phân rõ phần vỉa hè nào là để đi bộ, phần nào cho người phải mưu sinh bằng các hoạt động trên vỉa hè, như kinh doanh hàng ăn,  trông giữ xe máy, ô tô v.v...  Song cũng cần phân rõ phần vỉa hè nào là để đi bộ, phần nào còn dư thì bố trí ưu tiên cho hoạt động của những người phải mưu sinh bằng các hoạt động trên vỉa hè, như kinh doanh hàng ăn,trông giữ xe máy, ô tô…”

Cần thiết và thấu tình

Đề cập tới vấn đề cho thuê vỉa hè, trên trang facebook của TS. Chinh Ngoc Tran có viết rằng, ngay cả với một số tuyến phố có công trình vỉa hè rộng hoàn toàn có thể dành lại một phần vỉa hè để cho người dân thuê làm dịch vụ kinh doan, ẩm thực. Đây là việc cần thiết và thấu tình, đạt lý để hướng tới sự cân bằng giữa vấn đề sử dụng vỉa hè và mỹ quan đô thị.

Khi được hỏi về các giải pháp cần thiết để việc cho thuê vỉa hè có hiệu quả?

Một lãnh đạo đội quản lý trật tự đô thị Quận 1, TP HCM yêu cầu không nêu danh tính cho biết, vấn đề này mới ở mức chủ trương của TP nhưng chưa chính thức. Ông nói:

Muốn đảm bảo được hiệu quả thì các lực lượng chức năng phải duy trì cái tuần tra kiểm soát thường xuyên, để đạt được sự ổn định như lúc đầu chiến dịch.
-Một lãnh đạo trật tự đô thị

“Muốn đảm bảo được hiệu quả thì các lực lượng chức năng phải duy trì cái tuần tra kiểm soát thường xuyên, để đạt được sự ổn định như lúc đầu chiến dịch.”

Theo KTS. Đặng Văn Hà việc thu phí thuê vỉa hè đã tồn tại từ rất lâu, nhưng không được công khai và minh bạch. Nguồn thu đó cần được tái sử dụng để chỉnh trang đô thị. Ông cho biết:

“ Trên cơ sở các hợp đồng xác định rõ trách nhiệm giữa nhà nước và các cá nhân. Trong quá trình thực hiện cần phải tăng cường khâu giám sát, xử lý nghiêm những trường hợp lấn chiếm vỉa hè. Đồng thời, phải có cơ chế minh bạch để tránh tình trạng bảo kê, trục lợi. Những đơn vị quản lý việc cho thuê vỉa hè để kinh doanh phải là tổ chức của Nhà nước và phải đảm bảo công khai về giá cho thuê.”

Theo TS Phạm Sỹ Liêm - Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng VN nhận định rằng, hiện ở VN có hai nền kinh tế: chính thức và phi chính thức. Do đó, phải có sự nghiên cứu kỹ lưỡng đối với loại hình kinh tế thứ hai và cần bố trí cho họ tới những khu phố dành riêng cho hoạt động buôn bán. Riêng đối với các khu vực vỉa hè sau khi có sự điều tra, tính toán nhận thấy có thể cho phép buôn bán thì hoàn toàn có thể đề ra hướng cho người dân thuê. Hình thức này nhiều nước đã áp dụng và thu được những kết quả khá tích cực.