Theo Nguoiduatin-31.12.2015 | 08:13 AM
Trong thực nghiệm, phóng viên dùng một miếng thịt được để trong điều kiện túi nilon bọc kín, phơi nắng 4 ngày, thịt đã ôi thiu và bốc mùi thối...
Những miếng thịt thối rữa sẽ trở nên "tươi ngon" khi chúng được ngâm trong hóa chất độc hại. PV đã mua được loại hóa chất "thần kỳ" đó và thử nghiệm với miệng thịt thối.
Hóa chất biến thịt ôi thiu thành thịt tươi roi rói
Hiện nay, tại nhiều chợ, các tiểu thương vẫn truyền tai nhau về bí quyết sử dụng một loại hóa chất giữ cho thực phẩm tươi lâu cả tuần hoặc biến thực phẩm đã ôi thiu trở thành thực phẩm còn tươi ngon. Nhóm phóng viên chúng tôi đã làm một thí nghiệm về loại hóa chất này.
Thịt ôi được dùng hóa chất nhìn lại tươi ngon
Trong thí nghiệm, PV dùng một miếng thịt được để trong điều kiện túi nilon bọc kín, phơi nắng 4 ngày cho bốc mùi ôi thiu, sau đó đem ngâm vào một chậu nước được pha một loại hóa chất làm tươi tên là săm-pết. Chỉ sau một thời gian ngắn, miếng thịt trở nên tươi ngon trở lại, hết mùi hôi thối, trông chẳng khác gì thịt lợn vừa mới được giết mổ.
Theo PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ sinh học và thực phẩm - ĐH Bách Khoa HN, sở dĩ dùng nitrat có thể biến thịt ôi thiu thành thịt tươi là do chất này có thể biến màu máu thâm đen trong thịt thành máu đỏ. Đồng thời chất này có chất diệt khuẩn tốt nên làm sạch mùi ôi thiu. Hóa chất biến thịt thối thành thịt tươi
Săm-pết là từ phiên âm, đọc chệch đi của từ salpêtre (tiếng Pháp) hay sanpet (hoặc saltpetre, salt peter: tiếng Anh). Đây là một loại muối kali nitrat (hay còn gọi là potassium nitrate: KNO3) được sử dụng trong công nghiệp và nông nghiệp. Thực chất, săm-pết không phải là chất bị cấm sử dụng trong thực phẩm. Nó được sử dụng với những liều lượng nhất định như một chất phụ gia bảo quản. Tuy nhiên, do mặt trái của nó, nên chất này được xem như môt tiêu chuẩn cần phải kiểm nghiệm trước khi lưu hành hàng hóa.
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Cộng đồng kinh tế châu Âu (EC) đã đưa ra giới hạn hàm lượng nitrat rất cụ thể mà nếu vượt qua nó sẽ bị cảnh báo nguy hiểm cho sức khỏe. Tổ chức y tế thế giới (WHO) đưa ra hàm lượng Nitrat cho phép (ngưỡng an toàn) trong một số loại rau quả như sau:
Tại nước ta, theo quy định của Bộ Y tế về “danh mục tiêu chuẩn vệ sinh đối với lương thực, thực phẩm”, mức giới hạn tối đa cho phép của hàm lượng KNO3 cho các sản phẩm thịt hộp, thịt muối, lạp xưởng, jambon là 500mg/kg (500mg KNO3 trong 1kg thực phẩm). Tuy nhiên, điều đáng nói là loại hóa chất này được tiểu thương sử dụng rất phổ biến với mục đích gian lận thương mại. Họ thường dùng để duy trì độ tươi ngon của thực phẩm như thịt, cá, hải sản... quá mức bình thường hoặc biến những sản phẩm thiu thối thành tươi ngon che mắt người tiêu dùng.
Việc lạm dụng hóa chất này trong gian lận thương mại dẫn đến không kiểm soát được hàm lượng KNO3 trong thực phẩm, có thể khiến người tiêu dùng bị ngộ độc nitrat, dẫn đến những hậu quả rất nghiêm trọng về sức khỏe.
Trong kali nitrat, thành phần độc hại chính là nitrat (NO3). Nitrat nếu đi vào cơ thể ở mức bình thường, không nhiều lắm thì không gây hại cho cơ thể. Tuy nhiên, điều đáng nói là nitrat khi vào cơ thể người sẽ tham gia phản ứng khử ở dạ dày và đường ruột do tác dụng của các men tiêu hóa sinh ra nitrit (NO2). Nitrit rất độc, với hàm lượng 0,01 mg/l đã có thể gây độc hại cho sức khỏe con người.
Nitrit có tác dụng oxy hóa hemoglobin (huyết sắc tố) chứa trong hồng cầu, biến hemoglobin thành methemoglobin gây ra hội chứng thiếu oxy mô, với triệu chứng da, niêm xanh tím, khó thở, co giật, thậm chí tử vong.
Ở người trưởng thành do có men khử nitrate nên khó có thể kích hoạt quá trình phân giải nitrate - nitrite vì thế tác hại của nitrit được hạn chế. Nhưng ở trẻ em do hệ thống tiêu hóa có độ pH cao nên chưa hình thành men khử này. Chính vì vậy trẻ em dưới 12 tháng tuổi nếu tiêu thụ hàm lượng nitrate cao dễ bị ngộ độc (nên còn gọi là hội chứng “blue baby”). Trẻ em mắc chứng bệnh này thường xanh xao và dễ dẫn đến tử vong nếu không được chữa trị kịp thời, đặc biệt là trẻ dưới 6 tháng tuổi
Ngoài ra, GS Nguyễn Chấn Hùng – Chủ tịch Hội Ung thư Việt Nam còn lưu ý nguồn thực phẩm chứa quá nhiều nitrat khi ăn đi vào trong dạ dày sẽ có thể trở thành chất nitrosamine. Về lâu dài, nếu cứ ăn nhiều thì nó thể làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày, ung thư ruột, ung thư gan và nhiều loại bệnh khác.
Làm tươi thịt từ phân bón
Công nghệ săm pết không còn quá xa lạ với những người bán thịt, nhất là vào những ngày trời nóng, độ ẩm thấp, thịt dễ bị hư hỏng. Chị Trần Thị Hòa trú tại Lĩnh Nam, Hà Nội tâm sự, cách đây vài hôm, chị mua một miếng thịt ở chợ Mai Động, Hai Bà Trưng, Hà Nội về nhà để nấu cơm tối. Miếng thịt còn rất tươi. Tuy nhiên khi nấu lên thịt lại rất hôi và có mùi thiu. Chị lấy một phần còn dư lúc trước bỏ vừa bỏ vào tủ lạnh mang ra kiểm tra. Thấy miếng thịt không còn dẻo như mọi khi. Chị nghi nghi nên chia sẻ với bạn bè.
Ngay sau chia sẻ của chị Hòa, nhiều người cho rằng thịt đó là thịt tồn từ hôm trước hoặc thịt lợn bệnh người bán hàng phù phép để bán cho khách. Chị Vũ Thị Đông, một người bán thịt ở chợ Tân Mai, cho rằng thịt lợn ôi ngâm trong nước có chứa chút phân đạm là có thể biến đổi màu ngay, sẽ thành tươi ngon.
Mọi người đều cho rằng việc thịt không tươi ngon bị người bán làm hàng như thế này không phải hiếm ở Hà Nội, điều quan trọng là người tiêu dùng biết để tránh và chọn được thịt an toàn cho gia đình mình. Chính vì thế, nhiều bà nội trợ lo lắng thịt đang trở thành độc dược, vì ngoài chất tăng trọng, giờ lại thêm hóa chất săm pết.
Trao đổi với chúng tôi, PGS TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện công nghệ thực phẩm – Đại học Bách khoa cho biết, việc người bán hàng ngâm thịt trong chất hay gọi là phân bón là có. Công nghệ săm pết đã tồn tại rất lâu trong ngành thực phẩm vì được phép sử dụng với một liều lượng nhỏ nhất định.
Điều khiến PGS Thịnh lo lắng bởi vì hiện nay hóa chất này bán rất rộng rãi trên thị trường, nhiều người mua về dùng vô tội vạ, coi đó là giải pháp, làm ăn không chân chính.
Từ xa xưa, người ta đã sử dụng KNO3 để bảo quản thịt và các thực phẩm khác. KNO3 về hóa học có thành phần giống như các chất làm phân bón trong nông nghiệp nhưng chức năng khác nhau nên mục đích sản xuất cũng khác nhau. Khi sử dụng KNO3 cho phân bón họ sẽ làm đại trà, không tinh khiết. Còn dùng cho thực phẩm thì KNO3 được sản xuất chặt chẽ hơn. Dù thành phần giống nhau nhưng mục đích sử dụng khác nhau nên nó cũng có chu trình sản xuất khác nhau.
Lý giải vì sao KNO3 có thể phù phép thịt ôi thiu thành thịt tươi ngon, như mới mổ từ lợn ra, PGS Thịnh cho biết về mặt sinh hóa khi miếng thịt vừa được pha xong, Hemoglobin nằm trong thịt vẫn còn nên miếng thịt rất tươi, có màu đỏ hồng. Một vài giờ sau Hemoglobin tiếp xúc với O2 thành Memogrobin, lúc này, thịt ươn đang phân hủy có mùi, màu nhợt, thâm.
Khi đó, người bán hàng chỉ cần săm pết chút KNO3 vào miếng thịt sẽ thay đổi. Bởi vì thành phần NO3 trong KNO3 sẽ biến Memogrobin ngược trở lại thành Hemoglopin, màu thâm thâm của thịt thành thịt đỏ tươi. Nhìn bằng mắt thường người ta thấy miếng thịt đó vẫn tươi ngon như lợn vừa mới được mổ.
Khi thịt đã hồng hào, việc khử mùi ôi cũng không khó. Người bán hàng sẽ tẩy mùi hôi, thiu và mùi NO3 bằng cách ngâm vào chất tẩy trắng Na2 SO3. Chất này oxi hóa mạnh làm mất mùi amoniac có trong thịt khiến miếng thịt trở nên hoàn hảo.
| PGS Trần Hồng Côn – Khoa Hoa học trường Đại học Khoa học Tự nhiên Hà Nội cho biết KNO3 được dùng từ rất lâu để săm pết. KNO3 ban đầu người ta lấy từ phân con dơi. Vì trong đó có nhiều chất hữu cơ, người ta lấy phân dơi hòa tan với nước rồi cho vào khi làm thịt hun khói, lạp sườn, xúc xích. Nếu dùng quá liều cho phép, sai mục đích như biến thịt ôi thành thịt tươi thì có hại không, PGS Côn cho biết cái gì dùng quá cũng thành độc dược. |
PV
No comments:
Post a Comment