RFA-2018-10-01
Đại hội Công đoàn Việt Nam XII diễn ra tại Hà Nội trong ba ngày 24,25 và 26 tháng 9/18.Courtesy: Ảnh chụp màn hình congdoangdvn.org.vn
Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ 12 diễn ra vào hạ tuần tháng 9, trong bối cảnh các hiệp định thương mại quốc tế mà Việt Nam ký kết hầu như bị ràng buộc với điều khoản thành lập công đoàn độc lập cho công nhân. Giới công nhân có những quan ngại nào sau Đại hội Công đoàn lần thứ 12?
Vai trò mờ nhạt
Phát biểu tại Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ 12 với sự có mặt của gần 950 đại biểu, vào sáng ngày 25 tháng 9, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nêu lên thành tích của Công đoàn Việt Nam, trong nhiệm kỳ Đại hội 11, đã có nhiều đổi mới về nội dung và phương thức hoạt động, đáp ứng tốt hơn nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của đoàn viên, công nhân, viên chức, người lao động.
Tuy nhiên, Đài RFA ghi nhận qua một số các công nhân làm việc trong những nhà máy, hãng xưởng từ Bắc đến Nam thì đều có nhận xét chung rằng vai trò của Công đoàn tại các công ty nơi họ làm việc rất mờ nhạt. Anh Hoàng, một công nhân làm việc trong một công ty sản xuất giày ở Thái Bình cho biết Công đoàn không có bất kỳ hoạt động nào tương tác với công nhân thường xuyên trong suốt một năm. Anh Hoàng nói với RFA:
“Cứ đến dịp cuối năm thì Công đoàn có tổ chức gọi là Đại hội thôi. Họ cũng chỉ báo cáo các hoạt động của Công đoàn trong suốt năm đó, như báo cáo thu chi, thăm hỏi ốm đau bệnh tật, rồi tổ chức bầu đại diện để đi dự Đại hội Công đoàn khối của cụm công nghiệp. Đại hội cũng mờ nhạt lắm. Tiếng nói của đoàn viên Công đoàn cũng không có ý nghĩa gì.”
Nói về những lời hứa của Công đoàn Nhà nước, đặc biệt là Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam thì họ hứa bao nhiêu năm nay rồi, mỗi năm họ đều hứa nhưng thực chất thì càng ngày cuộc sống của người lao động càng tệ hơn, chứ không có dấu hiệu tốt hơn. Bởi vì, vật giá leo thang và quyền lợi của người lao động cũng không được bảo vệ
-Thành viên của Phong trào Lao động Việt
Nhiều công nhân mà Đài Á Châu Tự Do trao đổi trong những năm gần đây chia sẻ rằng hầu như họ không có thông tin nào về Liên đoàn Lao động, một tổ chức đại diện cho họ ở cấp địa phương và mỗi khi giữa công nhân với chủ doanh nghiệp phát sinh mâu thuẫn, đến mức không thể giải quyết được dẫn đến đình công tập thể thì Liên đoàn Lao động mới xuất hiện và thông thường đứng về phía chủ doanh nghiệp, mà không đại diện cho công nhân để đòi hỏi quyền lợi chính đáng cho họ.
Trước thềm Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ 12 diễn ra, Báo mạng Người lao động, vào ngày 18 tháng 9, đăng tải bài viết có nhan đề “Ăn cơm chủ thì không thể khởi kiện” của Luật sư Đặng Anh Đức, Giám đốc Công ty Luật Trách nhiệm Hữu hạn (TNHH) Đặng và cộng sự gửi đến tòa soạn. Trong bài viết này, Công ty Luật TNHH Đặng nêu lên vấn đề cán bộ Công đoàn cơ sở nhận lương từ doanh nhiệp và bởi vì sự phụ thuộc đó mà cán bộ Công đoàn cơ sở e ngại khi phải khởi kiện doanh nghiệp, theo sự ủy quyền của người lao động.
Cần có Công đoàn độc lập
Hồi trung tuần tháng 7 năm 2018, truyền thông trong nước dẫn số liệu từ kết quả khảo sát của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam công bố Việt Nam hiện có khoảng 10 triệu công nhân, trong đó có 26,5% phải chi tiêu tằn tiện và kham khổ cùng với 12,5% có thu nhập không đủ sống, phải làm thêm giờ. Bên cạnh đó, Đài RFA còn ghi nhận từ giới công nhân cho biết rất nhiều quyền lợi của họ không được đảm bảo, như bị chủ doanh nghiệp ép tăng sản lượng, không cho nghỉ phép khi bị đau ốm, hay chính sách lương được cải cách không phù hợp…buộc họ phải biểu tình để phản đối vì Liên đoàn Lao động không can thiệp.
Số liệu thống kê không chính thức được ghi nhận trong năm 2016, tại Việt Nam có đến 300 cuộc biểu tình của công nhân. Con số này tăng lên 314 trong năm 2017 và trong 9 tháng của năm 2018, các công nhân khắp Việt Nam vẫn tiếp tục đình công, biểu tình.
Gần 4000 công nhân Công ty Yamani Dynasty đình công từ ngày 21 đến ngày 26/03/2018, tại Nam Định. Courtesy: Liên đoàn Lao động Việt Tự do
Vào chiều ngày 24 tháng 9, tại Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ 12, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị Đại hội thảo luận chủ đề “Công đoàn Việt Nam đồng hành với Chính phủ nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và phát triển bền vững đất nước” với câu hỏi đặt ra là ngay sau Đại hội lần thứ 12, Công đoàn sẽ làm gì để tiếp tục đồng hành cùng Chính phủ một cách có hiệu quả?
Trả lời câu hỏi của RFA rằng công đoàn tại Việt Nam phải như thế nào thì mới có sự kết nối chặt chẽ với công nhân cũng như đại diện cho công nhân được hiệu quả, anh Nam, một công nhân làm việc ở khu công nghiệp thành phố Hồ Chí Minh nêu lên quan điểm cá nhân:
“Theo suy nghĩ của Nam thì Nam cho rằng để gắn kết được sự liên hệ giữa công đoàn và công nhân thì việc cần thiết nhất bây giờ là cần phải có công đoàn độc lập, tách riêng quyền lợi với công ty và hoàn toàn không gắn kết với công ty; đặc biệt là chức vụ bởi vì chức vụ gắn liền với lương bổng và các quyền lợi khác. Một khi đã gắn quyền lợi với bổng lộc rồi thì hẳn nhiên cán bộ công đòan sẽ thiên về lợi ích cá nhân hơn so với lợi ích chung của những người công nhân.”
Những người đang làm trong công đoàn độc lập như tôi thì đang rất lo lắng vì đang suy nghĩ đến một trường hợp xảy ra; đó là Nhà nước Việt Nam có thể dựng lên những công đoàn độc lập trá hình để lừa bịp dư luận. Bây giờ nếu họ muốn có công đoàn độc lập thật sự cho công nhân thì họ giải tán Tổng Liên đoàn Lao động, để cho các công nhân tự bầu lên công đoàn của mình và Nhà nước chỉ quản lý về mặt pháp luật thôi
-Thành viên của Lao động Việt
Không chỉ một mình anh Nam và nhiều công nhân tại Việt Nam mong muốn và trông đợi các tổ chức công đoàn được Chính phủ Hà Nội cho phép thành lập và hoạt động hợp pháp, mà các chính phủ trên thế giới cũng như các tổ chức quốc tế cũng kêu gọi Việt Nam cần có công đoàn độc lậpvà cải thiện nhân quyền khi tham gia vào Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) hay Hiệp định Thương mại Tự do Châu Âu-Việt Nam. Tuy nhiên, đại diện của Liên đoàn Lao động Việt Tự do (gọi tắt là Lao động Việt), một tổ chức công đoàn độc lập nhận định Đảng lãnh đạo và Nhà nước Việt Nam sẽ không làm như vậy:
“Tôi thấy rằng việc Đảng Cộng sản sẽ cho thành lập công đoàn độc lập thì chuyện đó rất là xa vời và chắc chắn rằng nếu như chế độ, thể chế này còn thì sẽ không bao giờ có công đoàn độc lập theo đúng nghĩa của nó. Và, những người đang làm trong công đoàn độc lập như tôi thì đang rất lo lắng vì đang suy nghĩ đến một trường hợp xảy ra; đó là Nhà nước Việt Nam có thể dựng lên những công đoàn độc lập trá hình để lừa bịp dư luận. Bây giờ nếu họ muốn có công đoàn độc lập thật sự cho công nhân thì họ giải tán Tổng Liên đoàn Lao động, để cho các công nhân tự bầu lên công đoàn của mình và Nhà nước chỉ quản lý về mặt pháp luật thôi.”
Quan ngại của công nhân
Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ 12, diễn ra trong ba ngày 24, 25 và 26 tháng 9 được truyền thông quốc nội loan tải là thành công tốt đẹp và Công đoàn Việt Nam vẫn tiếp tục vai trò là tổ chức đại diện của người lao động trong quan hệ lao động và nhiều quan hệ pháp luật khác với tiêu chí hoạt động đảm bảo tính độc lập tương đối đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Nhận xét về Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ 12, ông Đoàn Huy Chương, thành viên của tổ chức Công đoàn độc lập Phong trào Lao động Việt lên tiếng:
“Nói về những lời hứa của Công đoàn Nhà nước, đặc biệt là Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam thì họ hứa bao nhiêu năm nay rồi, mỗi năm họ đều hứa nhưng thực chất thì càng ngày cuộc sống của người lao động càng tệ hơn, chứ không có dấu hiệu tốt hơn. Bởi vì, vật giá leo thang và quyền lợi của người lao động cũng không được bảo vệ.”
Không ít công nhân ở Việt Nam mà Đài RFA tiếp xúc chia sẻ rằng họ rất lo lắng về sau, mỗi khi họ thực hiện quyền biểu tình, được ghi trong Hiếp pháp để cất lên tiếng nói cho quyền lợi căn bản của đời sống người công nhân nhưng lại bị quy chụp qua lời phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Đại hội Công đoàn lần thứ 12 rằng một bộ phận công nhân, người lao động có biểu hiện phai nhạt về chính trị, chỉ lo nhiều về đến vấn đề lợi ích kinh tế, đời sống trước mắt, ít quan tâm vấn đề cơ bản lâu dài và tuyệt đối không để lòng yêu nước chân chính của công nhân bị các thế lực thù địch lợi dụng, kích động, lôi kéo biểu tình…Rất nhiều công nhân cho biết trước mắt Nhà nước Việt Nam vi phạm quyền thông tin và quyền tự do ngôn luận của công nhân theo luật định, qua ban hành mới nhất của Bộ Thông tin-Truyền thông yêu cầu Công đoàn ở các khu công nghiệp và chính quyền địa phương nơi có các khu công nghiệp lập ra những trang mạng để quản lý thông tin truyền thông của giới công nhân.
No comments:
Post a Comment