HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – Nhiều di sản văn hóa ở Việt Nam đã bị phá hoại bằng cách trùng tu bằng cuốc xẻng, sơn thếp cẩu thả cho tượng, liễn hoặc xây thêm công trình không phép…
Theo báo Thanh Niên, ngày 8 Tháng Ba, Bộ Văn Hóa Thể Thao Du Lịch đã gửi văn bản yêu cầu Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Ninh Bình “xử lý nghiêm minh đối với các hoạt động xây dựng trái phép tại khu vực núi Cái Hạ, thôn Trường An, xã Trường Yên, huyện Hoa Lư, để hoàn trả mặt bằng, cảnh quan môi trường của di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới quần thể danh thắng Tràng An; đồng thời đình chỉ các hoạt động dịch vụ, du lịch chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp phép theo quy định hiện hành.”
Nguyên nhân là vì tại khu vực núi Cái Hạ, ông Nguyễn Văn Son, giám đốc công ty du lịch Tràng An, đã cho xây dựng cây cầu lên núi Cái Hạ với 2,234 bậc, chiều dài hệ thống bậc là 1,115 mét. Việc công ty này ngang nhiên xây dựng cây cầu dài cả nghìn mét đâm xuyên lõi di sản hỗn hợp Tràng An (Ninh Bình) khiến dư luận bất bình. Hơn nữa, “nguy cơ bị UNESCO cho vào danh sách cảnh báo về bảo tồn đối với di sản này đang rất gần,” Thanh Niên cho hay.
Mặc dù việc xây dựng đã được lập biên bản cấm từ Tháng Tám, 2017, nhưng chủ đầu tư vẫn cố tình xây tiếp mỗi khi đoàn kiểm tra rút. Sai phạm này được một chuyên gia địa chất đánh giá là “xâm hại rất nghiêm trọng đến tính toàn vẹn của di sản” và có thể gây chết người bất cứ lúc nào do đá vôi rất giòn và dễ nứt nẻ, đổ xuống lúc nào không biết.
Báo Thanh Niên cũng cho hay, trước đó, hồi năm 2014, khi đoàn kiểm tra của Bộ Văn Hóa Thể Thao Du Lịch tới di tích quốc gia chùa Sổ, huyện Thanh Oai, Hà Nội, chuyên viên của bộ này chỉ biết thở dài khi hiện trường của chùa như một đống đổ nát sau chiến tranh. Từng đám ngói đổ vỡ chồng lên nhau. Ngói rơi còn làm sập cả một hương án cổ đã vài trăm năm tuổi.
“Hiện trường có nét rất giống ở đình Hương Canh, một di tích quốc gia ở huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc. Thợ trùng tu dỡ ngói theo cách dùng cuốc xẻng cuốc vỡ ngói rồi gạt từ mái xuống,” ông Nguyễn Minh Khang, cán bộ Cục Di Sản, Bộ Văn Hóa Thể Thao Du Lịch, nói.
Nỗi sững sờ đó sau này lặp lại khi đoàn kiểm tra của Sở Văn Hóa Thể Thao Hà Nội tới di tích quốc gia chùa Hương hồi năm 2016. Tại đây, tòa nhà ba tầng “Hương Nghiêm pháp đường” được xây dựng không phép với nhiều trang trí, kiến trúc xa lạ với kiến trúc chùa Việt Nam. Chẳng hạn, để ngăn gian, người ta dùng cửa lửng – hình ảnh thường thấy ở các… quán rượu trong phim Mỹ.
Ấy là chưa kể đến nhiều sự việc khác, khi phát hiện thì việc đã rồi. Chẳng hạn, việc sơn phết ở di tích quốc gia chùa Đậu, Hà Nội, đã khiến các bức tượng La Hán tại đây rơi vào tình trạng móng chân móng tay đỏ chót và nước sơn bóng loáng.
Còn ở di tích quốc gia đặc biệt chùa Trăm Gian, đành phải chấp nhận công trình đã bị “cấy” vào, hay sau khi bị sơn thếp, di tích quốc gia đền Gióng, huyện Gia Lâm, Hà Nội, đã không thể phục hồi như cũ vì nếu bóc lớp sơn này đi sẽ làm hỏng mảng chạm tốt nhất, đẹp nhất… “Đấy là xu hướng đĩ thõa hóa tượng,” ông Trần Lâm Biền, một chuyên gia mỹ thuật cổ, ngao ngán nói.
Không chỉ ở miền Bắc, công trình ở suối Khe Thẻ, huyện Mỹ Sơn, tỉnh Quảng Nam, cũng gây kinh ngạc cho giới bảo tồn vào năm 2013. Khi đó, dòng suối thiêng ở ngay vùng lõi của di sản thế giới này đã bị bê tông hóa.
Thế mà ông Nguyễn Công Hường, trưởng Ban Quản Lý Khu Di Tích Mỹ Sơn, cho rằng: “Việc làm kè là cần thiết trong khi chờ đợi các biện pháp xử lý chống nghiêng cho các tháp.” Tuy nhiên, Cục Di Sản cho biết, không hề có văn bản nào cho phép cứng hóa, kè xi măng ở con suối cổ này.
Một di sản UNESCO khác là vịnh Hạ Long cũng bị xâm hại theo cách khác hồi năm 2014. Tại hang Đầu Gỗ, khoảng 150 người tham dự hòa nhạc, đốt 20 bát nến quanh nơi biểu diễn, trên những cái chảo bằng tôn lớn có phản xạ ánh sáng, có thể gây cháy nổ.
Thống kê đến năm 2014, Việt Nam có hơn 40,000 di tích, thắng cảnh, trong đó hơn 3,000 di tích được xếp hạng di tích quốc gia và hơn 7,000 di tích được xếp hạng cấp tỉnh. Song, các vi phạm trên hầu hết đều diễn ra trong thời gian dài, nhưng cơ quan quản lý văn hóa cao nhất là Bộ Văn Hóa Thể Thao Du Lịch lại không biết. “Các sự việc chỉ được biết khi báo chí đưa tin,” ông Tống Trung Tín, ủy viên Hội Đồng Di Sản Quốc Gia, thừa nhận. (Tr.N)
No comments:
Post a Comment