Quận ủy quận Bình Tân đang sử dụng ‘luật rừng’ thay cho “rừng luật”

Hoài Nguyễn

Một góc nghĩa trang Bình Hưng Hòa (quận Bình Tân). Ảnh: Phạm Nguyễn

(VNTB) – Khởi công xây dựng trường học trên khu vực nghĩa trang Bình Hưng Hòa trước tháng 4-2025 là vi phạm pháp luật 

Quận ủy quận Bình Tân (TP.HCM) đặt mục tiêu hoàn thành thủ tục và khởi công dự án đầu tư hạ tầng, trường học, công viên cây xanh trong phạm vi khu vực nghĩa trang Bình Hưng Hòa trước tháng 4-2025. 

Chiều ngày 9-11-2023, đồng loạt trên nhiều tờ báo phiên bản điện tử đồng loạt đưa tin “Khởi công trường học, công viên trên khu vực nghĩa trang Bình Hưng Hòa trước tháng 4-2025”.

Nội dung thông tin cho thấy rất rõ một điều là Quận ủy quận Bình Tân đang sử dụng ‘luật rừng’ thay cho “rừng luật” theo cách ví von lúc sinh tiền của luật sư Ngô Bá Thành, “ở Việt Nam ta đã có cả một rừng luật nhưng khi xét xử lại dùng luật rừng”. 

Quận ủy quận Bình Tân đặt ra trong nghị quyết tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện hoàn thành công trình trọng điểm di dời nghĩa trang Bình Hưng Hòa vừa mới ban hành, có cái mốc tiến độ như sau: hoàn thành định hướng điều chỉnh quy hoạch khu vực nghĩa trang trước ngày 15-12-2023. Trước tháng 4-2024, hoàn thành việc bốc mộ tập trung giai đoạn 1, và trong năm 2025 hoàn thành bốc mộ cả dự án.

Trong tháng 9-2024, khởi công xây dựng nhà lưu giữ tro cốt phục vụ việc bốc mộ tập trung. Hoàn thành các thủ tục phê duyệt, lựa chọn nhà thầu và khởi công dự án đầu tư hạ tầng, trường học, công viên cây xanh trong phạm vi nghĩa trang Bình Hưng Hòa giai đoạn 3 trước 30-4-2025. 

Một trong những công việc trọng tâm được Quận ủy Bình Tân giao cho UBND quận Bình Tân là hoàn thành công tác bốc mộ tập trung ở nghĩa trang Bình Hưng Hòa đối với 1.876 mộ không có thân nhân thăm viếng, kê khai của giai đoạn 1 (12 ha) trước tháng 4-2024. 

Hồi tháng 7-2023, Hội đồng nhân dân TP.HCM phê duyệt chủ trương đầu tư hạ tầng, trường học, công viên cây xanh tại khu đất nghĩa trang Bình Hưng Hòa – giai đoạn 3 do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực quận Bình Tân làm chủ đầu tư.

Dự án thực hiện trên khu đất hơn 17 ha gồm các hạng mục: xây dựng mới trường trung học cơ sở, san lấp nền, làm đường giao thông, cấp thoát nước, hệ thống điện, chiếu sáng, trồng cây xanh. Tổng mức đầu tư dự án gần 1.500 tỷ đồng từ ngân sách TP.HCM, thực hiện giai đoạn 2023 – 2026. 

Như vậy thoạt nhìn về mặt lập luận các mốc thời gian nghe rất hợp lý, song ở đây cả Hội đồng nhân dân TP.HCM cho đến Quận ủy quận Bình Tân quên mất một văn bản pháp lý điều chỉnh các vấn đề liên quan trong chuyện xây dựng đất nghĩa trang được giải tỏa: Quyết định số 07/2009/QĐ-UBND “Về ban hành Quy định vệ sinh trong hoạt động bốc mộ, cải táng trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh”. 

Theo quyết định nêu trên thì mỗi khi giải tỏa nghĩa trang bất kỳ với quy mô nào về diện tích hoặc số ngôi mộ, phải có kế hoạch giải tỏa, chỉ được tiến hành vào mùa khô trong năm, tức là từ tháng 11 năm trước đến tháng 4 năm sau, và phải tuân theo những quy định về vệ sinh do ngành y tế quy định.

“Sau khi giải tỏa nghĩa trang, muốn sử dụng mặt bằng để xây dựng các công trình phải phơi đất để thanh khiết môi trường tối thiểu 12 tháng. Thời gian sau khi giải tỏa để xây dựng các công trình được ấn định tùy theo từng loại: 

a) Sau 12 tháng cho bãi xe, bến tàu, công viên, nhà cao tầng, kho bãi không chứa lương thực thực phẩm.

 b) Sau 2 năm cho khu nhà trệt, chợ, xí nghiệp, cơ quan không sản xuất lương thực thực phẩm. 

c) Sau 5 năm để xây dựng các cơ sở sản xuất lương thực, thực phẩm. 

d) Tuyệt đối không được khoan giếng trong nghĩa trang đã giải tỏa dù bất cứ thời gian nào” – trích Điều 4.4, Quyết định số 07/2009/QĐ-UBND. 

Như vậy xem chừng nếu Quận ủy Bình Tân tuân thủ theo quy định của pháp luật thì gói thầu cho dự án xây dựng liên quan đến khu vực giải tỏa nghĩa trang Bình Hưng Hòa, chỉ có thể tiến hành từ nhiệm kỳ sau thời “hậu Nguyễn Phú Trọng”. Khi ấy chuyện hoa hồng quen thuộc trong các áp-phe kinh tế, đương nhiên cũng là chia chác của quan chức nhiệm kỳ mới.